بررسی رواناب سطحی رودخانه پلاسجان با استفاده از مدل هیدرولوژیک WetSpa

در دهه های اخیر با توجه به رشد جمعیت جهان و همچنین افزایش مصرف سرانه آب، کمبود آب به معضلی جهانی تبدیل شده است. بنابراین، برنامه ریزی و مدیریت منابع آب با هدف جلوگیری از خطرات احتمالی از قبیل سیلاب و خشکسالی در آینده از جمله اقدامات مهم مدیریت منابع آب است. یکی از اقدامات مهم برای جلوگیری از خطرات احتمالی و پیش بینی آینده، مدل سازی بارش- رواناب است. این پژوهش با هدف بررسی کارایی مدل هیدرولوژیک WetSpa در برآورد رواناب سطحی در حوضه آبخیز اسکندری که از زیرحوضه های مهم حوضه آبریز زاینده رود می باشد، انجام شد. در این پژوهش از ایستگاه های سینوپتیک داران و فریدون شهر به منظور جمع آوری اطلاعات هواشناسی در حوضه آبخیز اسکندری استفاده شده است. همچنین، به منظور مطالعه جریان رودخانه پلاسجان، از داده های روزانه ایستگاه هیدرومتری اسکندری، واقع در خروجی حوضه استفاده شده است. داده های اقلیمی به همراه نقشه های رقومی ارتفاع، بافت خاک و کاربری اراضی به عنوان ورودی به مدل WetSpa وارد شد. در نهایت به ارزیابی توانایی مدل WetSpa در تخمین رواناب سطحی رودخانه پرداخته شد. برای ارزیابی و واسنجی مدل از دبی مشاهده شده در ایستگاه هیدرومتری در خروجی حوضه استفاده شد. واسنجی مدل برای دوره آماری(۱۹۹۲-۲۰۰۰) و اعتبارسنجی آن برای دوره آماری (۲۰۰۱-۲۰۰۴) انجام شد. در دوره واسنجی از روش سعی و خطا برای واسنجی پارامترهای مدل استفاده شد. نتایج شبیه سازی تطابق خوبی را بین دبی شبیه سازی شده با دبی اندازه گیری شده نشان داد. در مطالعه حاضر، در مرحله واسنجی ضریب نش- ساتکلیف برابر ۰/۷۳ و در مرحله صحت سنجی برابر ۰/۷۵ بدست آمد که نشان دهنده توانایی خوب و قابل قبول مدل، در برآورد رواناب سطحی حوضه مورد مطالعه است.

Keywords:

Runoff precipitation model , WetSpa model , Sutcliffe Nash coefficient , Eskandari watershed , Plasjan river , مدل بارش رواناب , مدل وتسپا , ضریب نش- ساتکلیف , حوضه آبخیز اسکندری , رودخانه پلاسجان