بررسی مبانی نظری طراحی مدرسه طبیعت با نگرش افزایش انگیزه و خلاقیت در دانش آموزان (نقش فضای معماری و طبیعت در یادگیری و آموزش کودکان )

در سالهای اخیر، جمعیت قابل توجه کودکان در ایران، سبب توجه ویژه به مساله آموزش و فضاهای آموزشی کودکان شده است متاسفانه در ایران، اکثر دبستان ها و مهدکودک ها در فضاهای فاقد طراحی مناسب و یا در فضاهایی با کاربری غیر آموزشی (مثل خانه) تاسیس میگردند تحقیقات نشان میدهد که از عوامل بسیار موثر تربیتی در آموزش و پرورش نوین، کیفیت معماری در محیط های یادگیری است .در نظام تعلیم و تربیت نوین، فضای آموزشی در مدارس نه تنها یک محیط خشک و بی روح و فاقد تاثیر در فرآیند یادگیری محسوب نمیگردد بلکه به عنوان عاملی زنده، پویا و بسیار تاثیرگذار بر کیفیت فعالیت های آموزشی و پرورشی دانش آموزان ایفای نقش میکند .در این نگرش، دانش آموزان تنها تحت تاثیر کلام معلم نمی باشند؛ از این رو طراحی فضاها با رعایت استانداردها و شاخصه های کیفی و همچنین توجه به ویژگی ها و نیازهای روحی و جسمی کاربران در سنین مختلف از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در بالا بردن سطح کیفی محیط های یادگیری محسوب می شود .از طرفی توجه به شاخصه های عملکردی، اصول و مبانی زیبایی شناختی در طراحی فضاهای کالبدی آموزشی علاوه بر پاسخگویی به نیازهای روحی و جسمی کاربران، موجب شکوفایی و پرورش استعدادها و افزایش انگیزه و خلاقیت آنها خواهد شد هدف از پژوهش حاضر، دستیابی به اصول طراحی فضاهای ویژه کودکان با تاکید بر بهره گیری از عوامل کالبدی موثر بر ذهن و رفتار کودکان، و رویکرد ارتقاء خلاقیت آنان است. دراین پژوهش به جنبه های مختلف کارکرد طبیعت و تجلی معماری پایدار در فضاهای آموزشی پرداخته شده؛ تفاوت این کارکردها از این نظر مورد اهمیت است که میتواند عامل مهمی در چگونگی طراحی فضاهای طبیعی و چگونگی حضور آنها در فضاهای آموزشی و در نتیجه کارآمد کردن معماری در این فضاها می باشد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی و تحلیلی قابلیت های مختلف طبیعت در رشد، آموزش و پرورش کودکان را بازشناسی کرده و قواعدی که در حوزه معماری و طبیعیت وجود دارد را مطرح و به ارائه راهکارهای عملی طراحی با توجه به این قابلیت ها خواهد پرداخت. یافته های پژوهش نشان می دهد برخی عوامل کالبدی از قبیل: انعطاف پذیری، شکل و وسعت فضاها، عناصر طبیعی محیط، تناسبات و مقیاس، مبلمان و چیدمان، مصالح و بافت، رنگ و فرم در افزایش روند رشد خلاقیت کودکان موثرند که توجه به این عوامل در روند طراحی می تواند جشنواره ای از کنجکاوی، تخیل، تجسم و بازی سازی را در کودک به وجود آورد و در نهایت موجب بروز خلاقیت وی گردد .

Keywords:

خلاقیت , کنجکاوی , طبیعت , مدرسه , کودکان , نقش , ارتقاء