اثر مدیریت زراعی و بافت بر برخی ویژگی های ساختمانی خاک

عملیات کشت با بهم زدن ویژگی­های فیزیکی ساختمان خاک را تحت تاثیر قرار می­دهند. هدف از این پژوهش بررسی اثر همزمان بافت (لوم­رسی، CL، و لوم­شنی، SL) و نوع کشت (یونجه، A، و گندم، W) بر پایداری ساختمان خاک می­باشد. دو شاخص پایداری ساختمان خاک شامل میانگین وزنی قطر (MWD) و مقاومت کششی (Y) خاکدانه­ها در دو شرایط رطوبتی هوا-خشک و رطوبت در مکش ماتریک ۵۰۰ کیلوپاسکال، در سه عمق (۱۰-۰، ۲۰-۱۰ و ۳۰-۲۰ سانتی­متر) مطالعه گردید. در هر دو شرایط رطوبتی، بافت خاک و نوع کشت MWD و Y را به صورت لوم­رسی-یونجه> لوم­رسی-گندم> لوم­شنی-یونجه>لوم­شنی-گندم تحت تاثیر قرار دادند. با افزایش عمق و در نتیجه افزایش رس و کاهش ماده آلی خاک، میانگین وزنی قطر خاکدانه­ها کاهش ولی مقاومت کششی خاکدانه­ها افزایش یافت. در واقع به علت کاهش مواد آلی با عمق، مقدار MWD کاهش یافت، در حالیکه به علت کاهش شدت فرآیندهای تر و خشک شدن در عمق خاک، مقدار Y با عمق خاک افزایش یافت. در بین ویژگی­های موثر بر پایداری ساختمان خاک، بیشترین نقش مربوط به ماده آلی بود و پس از آن رس و کربنات کلسیم قرار داشتند. بالاترین ضریب تبیین (R۲) برای رابطه Y و ویژگی­های ذاتی خاک در رطوبت هوا-خشک بدست آمد، در حالیکه برای MWD در رطوبت با مکش ماتریک ۵۰۰ کیلوپاسکال حاصل شد. نتایج حاصله نشان­داد که شاخص­های مورد بررسی برای بررسی اثر ویژگی­های ذاتی خاک و مدیریت های زارعی بر پایداری ساختمان خاک، مناسب می­باشند.

Keywords:

کربنات کلسیم , ماده آلی , میانگین وزنی قطر , ویژگی های ذاتی