تحلیلی بر فراوانی و نوع اشکالات دست خط دانش آموزان مقطع ابتدایی در حروف الفبای فارسی

پژوهش حاضر به منظور تحلیل میزان اشتباهات دانش آموزان مقطع ابتدایی در دست خط و تعیین فراوانی اشتباهات ساختاری در نوشتن هریک از نشانه های الفبای فارسی انجام شد. طرح پژوهش حاضر در بخش اول توصیفی و در بخش دوم از نوع نیمه آزمایشی (طرح پیش آزمون-پس آزمون بدون گروه کنترل). به همین منظور تعداد ۳۰۰ نفر از دانش آموزان پایه ی دوم شهرستان مریوان (۱۵۰ دختر و ۱۵۰ پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش مشکلات دست­خط از کارت های الفبا و سیاهه محقق ساخته استفاده شد. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها در بخش نخست که توصیف نوع خطاها در حروف بود از تحلیل تناظر و در بخش دوم با هدف میزان تغییرات در خطاهای نوشتن، از آزمون یومان ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیش­تر شرکت کنندگان در حروف (ج ج)، (چ چ)، (ح ح)، (خ خ)، (ص ص)، (ض ض)، (ط)، (ظ)، (ع ع)، (غ غ)، و (ق ق) خطاهای بیش­تری (بدشکل نوشتن یا تحریف) داشتند. بیش­ترین میزان اشتباهات مربوط به خطاهای بدشکل نوشتن یا تحریف حروف است که در دو جنسیت پسر و دختر مشهود است، اما پسرها با میانگین ۵۲/۱۱ اشتباهات بیش­تری در این مورد داشته اند. کم­ترین میزان اشتباهات نیز مربوط به اشتباه نوع سوم یعنی حذف یک یا چند نقطه از حرف است . هر دو جنس در رونویسی برخی حروف اشتباهات بیش­تری داشتند و فقط ترتیب تعداد اشتباهات در دو جنس متفاوت است. از نظر نوع اشتباهات بر اساس سیاهه ی محقق ساخته اشتباهات نوع ۸ (بدشکل نوشتن یا تحریف حروف ) بیش­ترین و اشتباهات نوع ۱ (معکوس نویسی) کم­ترین فراوانی را داشتند. شایان ذکر است که بعد از گذشت ۵ ماه و آموزش جهت نوشتن حروف در آموزش های مداخله ای میزان این اشتباه در هر دو جنس کاهش داشته است . میزان تغییر بعد از مداخله در افراد چپ دست بیش­تر بوده است، اما میزان میانگین اشتباهات در افراد راست دست چه قبل و چه بعد از مداخله به نسبت افراد چپ دست کم­تر بوده است.

Keywords:

نوع , فراوانی , اشکالات دست خط , دانش آموزان , مقطع ابتدایی