تبیین مولفه های طراحی مسکن انعطاف پذیر با تاکید بر پیش ساختگی در مسکن سازمانی؛ نمونه موردی مسکن سازمانی در اهواز

امروزه با تغییر الگوی زندگی و ساختار خانواده ها، نیاز افراد به فضاهای مسکونی در حال تغییر و دگرگونی است. مسکن و سکونت،همواره از شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اقلیمی هر منطقه تبعیت می کنند. بدین ترتیب خانه دیروز یک خانواده، دیگر مناسب فردای او نیست و عدم توجه به مقوله انعطاف پذیری درطول زمان مشکلاتی مانند عمر کم و بازدهی عملکردی نامناسب ساختمان ومشکلات زیست محیطی را درپی خواهدداشت. ماهیت ، میزان کمبود و وجوه نیازهای سکونتی بر حسب گروه های درآمدی طبقه های اجتماعی متفاوت است، یکی از این راه حل ها ایجاد مسکن انعطاف پذیر میباشد مسکن انعطاف پذیر باید بتواند، به سهولت در برابر تغییرات دوره زندگی پاسخگو باشد، سیستم های پیش ساخته نوین در طراحی، انعطاف پذیری معینی را ممکن می سازند و امکان بهبود را به وجود می آورند، در حالیکه سیستم های ساختمانی متداول برای تغییر طراحی نشده اند و هر تغییر شکلی در بنا با تخریب بخش و یا تمامی آن همراه می شود. این پاسخ دهی در سه فرآیند مورد بررسی قرار میگیرد، تطبیق پذیری، تغییر پذیری و تنوع پذیری. در این مقاله سعی شده است انعطاف پذیری را در پیش ساختگی و سازه های پیش ساخته ی منعطف را بررسی نمود. همچنین دراهداف پیش ساختگی انعطاف پذیری یکی از نکات ارزنده است. انعطاف پذیری با مفهوم قابلیت پاسخگویی به تغییر نیازها و کنترل تغییرات ناشی از آنها، از قابلیت های مهم اثر معماری است. انعطافپذیری و انواع مختلف آن که شامل تنوع پذیری، انطباق پذیری و تغییرپذیری در جهت رفع مشکلاتی از قبیل اینکه در ساختمانهای پیش ساخته، افراد مختلفی با نیازها، زمانهای متفاوت و استفاده مجدد (برچیدن و برپا کردن مجدد سازه) می باشند، همچنین باعث جلوگیری از هدر رفت زمان و استفاده بیش از حد مصالح که در جهت ساخت این بناها با توجه با نیاز افراد، خواهد شد. انعطاف پذیری در پیش ساختگی میتواند با تغییر الگوی استفاده و ساختار، نیاز افراد به فضاها که در حال تغییر و دگرگونی است جوابگو میباشد. یکی از گونه های خاص سیستمهای سازه ی که چندی است در احداث بناهای موقت و سریع الاجرا مورد استفاده قرار می گیرد سازه های فضا کار، سازه های پیشساخته میباشد. این سازه ها پس از طراحی و ساخت به سادگی حمل ودر محل مورد نظر اجرا می کردند و به همین دلیل می توان از آنها به کرات استفاده کرد. معماری منعطف در برخورد با مشکلات کالبدی عملکردی بنا براین نظر است که باید با تغییر شرایط افراد، با کمترین هزینه و کوتاه ترین زمان با شرایط جدید منطبق شود و دامنه وسیع تری از نیازهای گوناگون استفاده کنندگان را پاسخگو باشد. یک از کاربریهایی که به ویژه در منازل سازمانی جز با اهمیت ترین فضاهاست؛ فضای سکونتی کاربران و کارکنان است. تحقیق حاضر ضمن شناخت این مجموعه و سیر تحول جهانی آن و بررسی این نمونه ها در شهر اهواز بر اساس روش تحقیق ابتدا به شناخت عوامل انعطاف پذیری در ساخت مسکن اشاره و سپس به ضرورت استفاده پیش ساختگی در این محدوده اشاره شده و راهبردهای مناسبی جهت برنامه ریزی جهت پیشرفت این گونه فضاها ارائه میدهد. در نهایت، انعطاف پذیری به ایده انطباق در طول زمان اشاره دارد در طراحی بنای معاصر را میتوان با توجه به تغییرات ابعاد زندگی و معیشت به عنوان راه حلی برای جلوگیری از گسیختگی تعاملات بین جامعه، مردم و فضای زیستی در نظر گرفت؛ زیرا میتوان بنا را باید متناسب با نیازهای در حال تغییر انسان طراحی نمود. ساختمان انعطافپذیر باید بتواند، به سهولت در برابر تغییرات دوره ای پاسخگو باشد، طراحی انعطاف پذیر تغییرات را ممکن می سازند و امکان بهبود را بوجود می آورد، در حالیکه سیستمهای ساختمانی متداول برای تغییر طراحی نشده اند و هر تغییر شکلی در بنا با تخریب بخش و یا گاه تمامی آن همراه خواهد بود.

Keywords:

انعطاف پذیری , پیش ساختگی , مسکن , منازل سازمانی