بررسی ابعاد جامعه شناسی وسیاسی تابعیت از طریق مادر در نظام حقوقی ایران

تابعیت یکی از مهم ترین مسائل مهم در حقوق بین الملل خصوصی و تاثیر گذار در حقوق و امنیت اقتصادی و سیاسی و اجتماعی جامع است. با تصویب و اجرایی شدن این قانون (کسب تابعیت از طریق مادر)گام مهمی در راستای حقوق زنان برداشته شد، ین نارسایی و مشکل بیش از صد سال بود که بخشی از فرزندان ایران را دچار مشکل در رسیدن به حقوق اولیه خود کرده بود. در زمان تصویب قانون مدنی ملاک انتقال تابعیت از نظام حقوقی کشورهای رومی ژرمنی اخذ و بر مبنای خون یعنی انتقال از والدین قرار گرفت. در آن زمان در کشورهای مذکور هرچند تابعیت از پدر منتقل میشد اما از مادر هم با محدودیتهایی انتقال تابعیت انجام میشد. متاسفانه قانونگذار ما نزدیک به صد سال پیش، اساسا انتقال از مادر را در نظر نگرفت. هر چند خود کشورهایی که نظام حقوقی ما متاثر از آنها بوده، بعدها تمام این محدودیت ها را برداشتند اما این تحولات جدید نادیده گرفته شد و در نظامحقوقی ما منعکس نشده است . اجرای این مقررات ضمن آنکه با ایجاد رضایت خاطر و اطمینان به آینده فرزندان برای مادر، اثر مثبتی بر حقوق زنان دارد، اما در واقع باید آن را گام بزرگی در پیشبرد حقوق کودکان دانست که عملا باعث میشود بخشی از فرزندان کشور که مدتها است در کنار ما هستند اما احساس تبعیض میکنند و ممکن است خود را متفاوت با دیگر هم نسلان خود احساس کنند، به حق بنیادین خود برای توانمندی مادی و معنوی یعنی تسهیل تحصیل و اشتغال به عنوان شهروند ایران دست یابند .باتوجه به ملاحظات امنیتی اجرای قانون و مقررات مذکور ،در اجرای این ملاحظات امنیتی باید دقت شود که اعطای حق تابعیت قاعده و اصل است و مانع امنیتی یک استثناء است و لازم است طبق اصول پذیرفته شده حقوق، حق را موسع و مانع را مضیق تفسیر کنیم و در برقراری حق تسهیل و تسریع کنیم.