عوامل تعیین کننده فعالیت بدنی بر اساس نظریه عمل منطقی توسعه یافته در زنان دیابتی

اکثرمطالعات انجام یافته نشان می دهد که تنها راه کنترل بیماری دیابت و پیشگیری از عوارض ناتوان کننده آن، انجام مستمر رفتارهای خود مراقبتی است. رفتار فعالیت بدنی از جمله روش های غیرداروئی موثر بر دیابت بوده و به دلیل آثار مثبت بهداشتی آن در بیماران دیابتی، امروزه بیشتر مورد توجه قرارگرفته است. هدف از این مطالعه تعیین و شناسایی عوامل موثر بر رفتارفعالیت بدنی بیماران دیابتی بر اساس نظریه عمل منطقی توسعه یافته است. در این مطالعه تعداد ۳۵۲ نفر از زنان دیابتی شمال استان آذربایجان غربی (شهر خوی) و واجد معیارهای ورودی مطالعه به روش غیر تصادفی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پرسشنامه های مناسب برای سنجش متغیرهای مورد نظر (آگاهی از دیابت، اعتقادات فردی، هنجارهای انتزاعی، خودکارآمدی درک شده، قصد رفتاری و رفتار فعالیت بدنی) با کمک راهنماهای موجود برای طراحی ابزار نظریه عمل منطقی و رفتار برنامه ریزی شده تدوین؛ و روائی و پایائی آنها تعیین شدند. در بین متغیرهای نظریه پیشنهادی در مطالعه حاضر، خودکارآمدی درک شده قوی ترین و موثرترین متغیر برای قصد به انجام رفتار فعالیت بدنی شناخته شد که هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم فعالیت بدنی را تحت تاثیر قرار داد. متغیرهای نگرش، فشار اجتماعی، آگاهی و سطح تحصیلات نیز پس از خودکارآمدی بیشترین قدرت پیش بینی فعالیت بدنی را داشتند. نظریه پیشنهادی در مطالعه حاضر به خوبی توانست رفتار فعالیت بدنی را پیش بینی نماید و بنابراین می تواند اساسی برای مداخلات آموزشی با هدف ارتقای فعالیت بدنی و نهایتا به منظور کنترل دیابت باشد.

Keywords:

Diabetes , Physical Activity , Self-efficacy , Theory of Reasoned Action , دیابت , فعالیت بدنی , نظریه عمل منطقی , خودکارآمدی