شناخت عوامل موثر در خشکسالی هیدرولوژیک به منظور کنترل آنها در حوزه ابخیز دریاچه نمک

کشور ما ایران در کمربند بیابانی کره زمین قرارداشته هر ساله از کمبود (خشکسالی) و بیش بود (سیل) آب به نحوی رنج می برد به طوری که سالانه خسارات زیادی به اراضی کشاورزی و منابع طبیعی وارد می شود به همین جهت اجرای هر گونه طرح های کنترل و مهار خشکسالی و سیل مبتنی بر شناسایی عوامل موثر در بروز خشکسالی و سیل می باشد. امروزه با توجه به زمینه فعالیت محققان رشته های مختلف تعاریف متفاوتی برای خشکسالی ارائه شده که درنهایت موجب طبقه بندی و تفکیک این پدیده شده است. این امر سبب گردیده است که روشهای مختلفی جهت پیش بینی این پدیده ابداع و ارائه گردد. یکی از بهترین روشهای پش بینی خشکسالی، خشکسالی هیدرولوژیک میباشد. در این مطالعه با بررسی کلیه ایستگاه های موجود در حوزه مورد مطالعه، 22 ایستگاه هیدرومتری مناسب انتخاب و سپس جریانهای حداقل یک، هفت، پانزده و سی روزه هر یک از ایستگاه ها با استفاده از آمار دبی روزانه با ترسیم منحنی های تداوم جریان سالیانه برآورد شد. با براگیری هشت تابع توزیع آماری، تابع توزیع احتمال لوگ نرمال سه پارامتری بعنوان مناسبترین توزیع منطقه ای انتخاب و جریانهای حداقل یک ، هفت، پانزده وسی روزه با دوره برگشت های مختلف براورد گردیدند. همچنین هشت پارامتر فیزیوگرافی، دو پارامتر اقلیمی و یک پارامتر زمین شناسی برای هر یک از حوزه های منتخب تعیین شدند. سپس عوامل در 22 زیر حوزه با استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت و نتایج آن با رگرسیون گام به گام مقایسه گردید. بر این اساس مشخص شد که عوامل متوسط بارندگی سالیانه، مساحت و ارتفاع حداقل به ترتیب مهمترین عوامل در ایجاد خشکسالی هیدرولوژیک هستند و بایستی در برنامه ریزی های آتی جهت کنترل خشکسالی مد نظر قرار گیرند.

Keywords:

خشکسالی هیدرولوژیک , جریان حداقل , لوگ نرمال سه پارامتری تحزیه و تحلیل عاملی ورگرسیون گام به گام