بررسی رده شناختی ضمیر ابقایی در ساخت موصولی فارسی

یکی از کاربردهای ضمیر ابقایی در ساخت موصولی برخی زبان های دنیاست. براین اساس، ضمیر ابقایی اشاره به ضمیری هم نمایه با هسته اسمی ساخت موصولی دارد که درون بند موصولی ظاهر می شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با بررسی کارکرد ضمیر ابقایی در انواع ساخت های موصولی هسته دار فارسی، میزان انطباق رفتار این زبان با جهانی ها سنجیده شود. براین اساس دو هدف عمده در این پژوهش وجود دارد. هدف نخست مربوط به تعیین شیوه تولید ضمیر ابقایی در ساخت موصولی فارسی طبق سه الگوی جهانی موجود است. هدف دوم، بازبینی رفتار فارسی در سلسله مراتب دسترسی کینان و کامری (۱۹۷۷) است. نتایج پژوهش در رابطه با هدف نخست، نشان می دهد که فارسی با توجه به استفاده از متمم-نمای «که» در ابتدای بند موصولی، داشتن ضمیر ابقایی در ساخت جزیره ای قوی و خوانش یکسان جمله هنگام کاربرد ضمیر ابقایی و خلا، این ضمیر را به صورت پایه زایشی تولید می کند. نتایج پژوهش در رابطه با هدف دوم نیز حاوی پیشنهادی در رابطه با جایگاه فارسی در راهبرد حفظ ضمیر در سلسله مراتب دسترسی است. در حالی که طبق نظر کینان و کامری (۱۹۷۷) راهبرد موصولی سازی فارسی با هسته فاعلی لزوما خلا و با هسته متممی لزوما حفظ ضمیر است، به نظر می رسد در هر دو ساخت فوق می توان تحت شرایط خاص از راهبرد رقیب نیز بهره برد.

Keywords:

رده شناسی , ساخت موصولی , هسته بیرونی , ضمیر ابقایی , زبان فارسی