بررسی آسیب پذیری ناشی از خشکسالی کشاورزی با استفاده از سیستم تصمیم گیری چندمعیاره (مطالعه موردی: شهرستان اردکان)

      بروز خشکسالی های شدید، گسترده و پی در پی در شهرستان اردکان، به خصوص در سال­های اخیر، بر مشکلات معیشتی کشاورزان و روستائیان افزوده است و آسیب های جبران ناپذیری بر اقتصاد کشاورزی شهرستان تحمیل نموده است. لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی آسیب­ پذیری یا پهنه­ بندی خطر خشکسالی در شهرستان اردکان انجام گردید. در این پژوهش ابتدا لایه­ های ایجاد شده از لحاظ اهمیت در آسیب­ پذیری خشکسالی کشاورزی، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، وزن­دهی و به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی نقشه­ های حاصل تهیه شد. در نهایت نقشه­ ها در محیط (GIS) روی هم­ گذاری و تلفیق شد و عرصه­ های منطقه مورد بررسی به پنج کلاس آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی (خیلی شدید، شدید، متوسط، کم، خیلی کم) طبقه­ بندی شد. نتایج نشان داد که اراضی باغی با مساحت ۱۴۸۵/۶۳ هکتار در کلاس خشکسالی زیاد قرار گرفته است. بیشترین مساحت اراضی کشاورزی به مساحت ۴۵۵۸/۵۹ هکتار نیز در کلاس خشکسالی زیاد قرار گرفتند. بیشترین آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی مربوط به بخش مرکزی اردکان و قسمت­ هایی از بخش خرانق می­ باشد. به طوریکه شهر اردکان، شهر احمد آباد و روستای ترک آباد از بخش مرکزی در کلاس آسیب ­پذیری کشاورزی زیاد قرار گرفته­ اند. همچنین روستای چاه افضل در کلاس آسیب ­پذیری کشاورزی خیلی زیاد قرار دارد. روستاهای بخش عقدا در دسته کم و خیلی کم قرار گرفته ­اند. همچنین نتایج حاکی از اهمیت وضعیت توپوگرافی منطقه بویژه پارامتر شیب در میزان تاثیرپذیری از خشکسالی را دارد به طوریکه بیشترین سطح (۲۹/۶۲ کیلومتر مربع) تحت کلاس آسیب­پذیری زیاد اراضی باغی و کشاورزی واقع در شیب کمتر از ۱ درصد به خود اختصاص داده اند. همچنین مساحت واقع در شیب­ های ۱ تا ۲ و ۲ تا ۵ درصد در رتبه­ های بعدی (۱۳/۶۸ و۲/۱۷ کیلومتر مربع) در کلاس خشکسالی زیاد قرار دارند.

Keywords:

Agricultural lands , Geology , GIS , Topography , Weighting , توپوگرافی , زراعت , زمین­شناسی , وزن­دهی ,  GIS