اثر سطوح مختلف الیسیتور کیتوزان بر ریزازدیادی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) در شرایط کشت درون شیشه ای

مقدمه :متابولیت های ثانویه دارای کارکردهای اکولوژیکی مهم در گیاهان هستند که به دلیل نقش آنها در صنایع دارویی و غذایی، علفکش- های زیستی، رنگ های طبیعی، سم ها و ... مورد توجه محققین علوم زیست فناوری قرار گرفته اند. هدف : هدف این پژوهش استفاده از روش های نوین ریزازدیادی در شرایط in-vitro برای تکثیر گیاه استویا Stevia rebaudiana Bertoni بعنوان یک گیاه دارویی مهم تحت اثر غلظت های مختلف محرک رشد کیتوزان است. مواد و روش ها: ابتدا استوک کیتوزان با حل کردن ۱/۸۷۵ گرم از این ماده در ۴۰۰ سیسی آب مقطر تهیه شد. سپس، سطوح مختلف استوک با غلظت های صفر ۰.۱۲۵، ۰.۲۵، ۰.۵، ۱ گرم از این ماده که هر کدام جداگانه در ۱۰۰ سی سی آب مقطر حل شده در محیط کشت MS Ful تهیه و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. طول ساقه، طول ریشه، تعداد ساقه فرعی، تعداد گره، تعداد برگچه، تعداد گیاهچه زنده، وزن تر و خشک ساقه و ریشه گیاه تحت کشت اندازه گیری شد. نتایج : نتایج بیانگر تاثیر معنیدار کیتوزان بر طول ساقه، تعداد گره، تعداد برگچه و وزن تر و خشک ساقه در سطح ۵ درصد است. ضمنا با افزایش غلظت کیتوزان رشد مشخصه های گیاه با کاهش همراه بوده است. روابط بین صفات مورفولوژی در محیط کشت حاویمحرک رشد مورد استفاده نیز نشان داد بین مشخصه های طول ساقه، تعداد ساقه فرعی، تعداد گره، تعداد برگچه، و وزن تر ساقه همبستگی در سطح ۱درصد وجود دارد. این موضوع نشان می دهد که این صفات از نظر ژنتیکی وابسته به یکدیگر می باشند. بالاترین همبستگی مربوط به تعداد گره و تعداد برگچه r۲=۹۹% و طول ساقه و تعداد گره r۲=۹۲% بود. بحث و نتیجه گیری: همبستگی بین برخی صفات مورد ارزیابی بیانگر وابستگی ژنتیکی آن صفات است. کیتوزان تاثیر افزایشی و کاهشی بر برخی مشخصه های کمی استویا دارد و میتواند در کارهای اجرایی آینده مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

الیسیتور , کیتوزان , کشت بافت درون شیشه ای , استویا , متابولیت ثانویه