بررسی رابطه ویژگی های شغلی و سطح استرس شغلی در پرستاران بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کردستان

مقدمه: استرس شغلی شرایطی است که در محیط کار به عنوان بخشی از ایفای نقش کارمندی به وجود آمده و نیازمند پاسخ های سازگارانه است و امروزه به یکی از بخش های مورد توجه حرفه پرستاری تبدیل شده است. از جمله مهم ترین عوامل ایجادکننده استرس شغلی ویژگی آن شغل از جمله ماهیت، تنوع، اهمیت، آزادی عمل در کار و بازخورد است این مطالعه با هدف بررسی رابطه ویژگی های شغلی و سطح استرس شغلی پرستاران بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کردستان انجام گرفت. روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بود که به روش مقطعی بر روی کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کردستان (۲۹۷ نفر) به صورت سرشماری انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه سه قسمتی ویژگی های دموگرافیک، پرسشنامه «شناخت شغل جان واگنر» و پرسشنامه «استرس شغلی استایمر» بود که به صورت خودگزارش دهی تکمیل گردید. علاوه بر گزارش پایایی و روایی ابزارهای مورد استفاده در کشورمان، همبستگی بین آیتم های پرسشنامه شناخت شغل ۸۶/۰ و آیتم های استرس شغلی ۸۲/۰ با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS v.۱۶ و آزمون های آماری association linear-by-linear و ۲ و رگرسیون رتبه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که ۷/۷۲% واحدهای پژوهش مونث، ۶/۵۹% متاهل، ۶/۶۴% کمتر از ۵ سال سابقه کار به عنوان پرستار داشته و ۳/۳۳% در بخش های ویژه مشغول به کار بوده و ۹/۸۷ آن ها دارای مدرک تحصیلی کارشناسی بوده اند. ۵/۵۳% توان بالقوه انگیزشی (MPS) پایین و استرس شغلی ۶/۶۴% واحدهای مورد پژوهش در سطح متوسط بوده و رابطه آماری بین آن ها معناداری بود (۰۵/۰p<) و از میان ویژگی های شغلی تنوع (۰۰۱/۰p<) و ماهیت شغلی (۰۰۱/۰p<)، بازخورد شغلی (۰۱/۰p<) و آزادی عمل در کار (۰۲/۰p<) با میزان استرس شغلی رابطه معنادار داشتند. از میان متغیرهای دموگرافیک سن، جنس و میزان تحصیلات با میزان استرس شغلی ارتباط معنادار آماری داشتند (۰۵/۰p<). مدل رگرسیون تاثیر متغیرهای موثر بر استرس شغلی را نشان داد که آزادی عمل در کار از نظر تاثیر بر استرس شغلی دارای بیشترین تاثیر بوده است و بعد از آن ماهیت شغلی و سپس بازخورد بیشترین تاثیر را بر استرس شغلی داشته اند. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که ارتباط معناداری میان ویژگی های شغل و سطح استرس شغلی پرستاران وجود دارد لذا مدیران باید با افزایش آزادی عمل در کار، مشخص کردن ماهیت شغلی و ارایه بازخوردهای مناسب درصدد طراحی مجدد شغل جهت هر چه چالشی تر کردن، برانگیزاننده تر کردن و رضایت بخش تر کردن شغل پرستاران برآیند.

Keywords:

Job characteristic , job stress , nurses , ویژگی های شغلی , استرس شغلی , پرستار