آسیب شناسی روش توسعه علوم انسانی در ایران

مقاله حاضر تلاش دارد تا ابتدا به تشریح مبانی توسعه معرفت علمی و سپس بر اساس آن به آسیب شناسی توسعه معرفت علمی در حوزه علوم انسانی ایران بپردازد. تولید و توسعه معرفت علمی در علوم انسانی مبتنی بر مفاهیم انتزاعی، معرفت شناختی، هستی شناختی و روش شناختی شکل می گیرد. بدون توجه به این مبانی که تعیین کننده اسلوب معرفتی می باشند، علم شکل نمی گیرد و توسعه معرفت ایجاد نمی شود. بر اساس این مبانی، جهان بینی در دیدگاه اسلامی متفاوت از پارادایم در اندیشه غربی است. حاصل این تفاوت، تمایز ماهوی علم دینی (اسلامی) از علم غیردینی (غربی) خواهد بود. توسعه علوم انسانی در ایران دچار کاستی هایی است که سه نمونه برجسته آن عبارت است از: فقدان مبانی معرفتی مشخص و مبتنی بر جهان بینی اسلامی، ضعف نظریه پردازی و ایجاد نوعی از توسعه معرفت علمی که عمدتا مشکل مدار است تا مسئله محور، در نهایت اینکه این نوع توسعه معرفت عمدتا برون زا است تا درون زا. مقاله حاضر با نگاهی به آراء اندیشمندان، مختصات فوق را بررسی می کند.

Keywords:

علوم انسانی , توسعه معرفت علمی , جهان بینی , پارادایم , روش شناسی , اثباتی , تفسیری , انتقادی