واکاوی مقوله مجازات میل کشیدن و نابینا کردن نخبگان سیاسی از سلجوقیان تا قاجار

از اقدامات مهم و حیاتی هر سلسله ایجاد امنیت و ثبات است. در ایران نیز سلسله های حکومتگر برای برقراری امنیت و تداوم سیاسی اقداماتی را انجام می دادند و طبیعتا پدیده هایی چون شورش های اجتماعی و یا اقداماتی که امنیت شخص شاه را به خطر می انداخت مجازات سختی را در پی داشت. یکی از این مجازات که غالبا در مورد شاهزادگان یاغی به اجرا درمی آمد، مجازات میل کشیدن و نابینا کردن بود که در منابع متقدم ایران دوره ی اسلامی و قبل از آن بسیار به چشم می خورد. این نوع شکنجه تا اواسط دوره ی قاجار ادامه پیدا کرد. با بررسی شرایط سیاسی و فرهنگی در تاریخ ایران می توان گفت که ازآنجاکه شخص شاه مبدا اکثر تصمیم گیری ها بود و دستگاه قضایی مدرن وجود نداشت اکثر مجازات بدون ضابطه مشخص و به شیوه های گوناگون از سوی شاه اجرا می شد. این مقاله با الگو گیری از نظریه مراقبت و تنبیه میشل فوکو می کوشد تا ضمن رمزگشایی تاریخی روند مجازات میل کشیدن، فرضیه زیر را تعیین تکلیف کند که به نظر می رسد با توجه به میزان ناامنی و شورشی که در آن برهه وجود داشت این شیوه (با معیارهای فرهنگی گذشته) در پیشگیری از شورش و ناامنی توسط شاهزادگان امری منطقی به حساب می آمده است. پژوهش تاریخی حاضر، به روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است.

Keywords:

میل کشیدن , شاهزادگان , مجازات , حکومت , نابینا کردن , شاه