مطالعه تطبیقی راهبردهای خودتنظیمی در کتاب های درسی علوم اجتماعی مقطع متوسطه اول ایران و آلمان

یکی از راهبردهایی که به منظور ارتقای کیفیت یادگیری مورد توجه قرار گرفته است؛ یادگیری خودتنظیمی است. توجه به راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در محتوای کتاب های درسی، به عنوان یکی از اجزای نظام آموزشی؛ می تواند به این هدف کمک کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی راهبردهای خودتنظیمی در کتاب های درسی علوم اجتماعی مقطع متوسطه اول کشورهای ایران و آلمان پرداخته شد. جامعه پژوهش شامل کتب درسی علوم اجتماعی کلیه کشورها و استراتژی انتخاب کشورها در پژوهش حاضر «نظام های اجتماعی متفاوت، برون داد های آموزشی متفاوت» است. روش جمع آوری داده اسنادی بود و از روش تحلیل محتوای مبتنی بر مضمون جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که پربسامدترین مقوله یادگیری خودتنظیمی در کتاب های درسی ایران و آلمان؛ مقوله راهبرد بسط و گسترش است. بر اساس تحلیل انجام شده نسبت تکرار این مقوله به کل مطالب کتاب در کتاب درسی علوم اجتماعی ایران ۴/۹۵ و در کتاب درسی آلمان ۲/۰۲ بوده است. همچنین کم بسامدترین مقوله در هر دو کتاب بررسی شده؛ مقوله خود نظم دهی بوده است. نسبت تکرار این مقوله به کل مطالب کتاب در کتاب درسی علوم اجتماعی کشور ایران ۰/۲۰ و در کتاب درسی علوم اجتماعی کشور آلمان ۰/۲۸ بوده است و بین بسامد تکرار مقوله ها از نظر مقوله با بیشترین و کمترین بسامد با همدیگر شباهت وجود دارد. با این حال نسبت تکرار مقوله های یادگیری خودتنظیمی به کل محتوای کتاب در کتاب درسی کشور ایران (۱۳/۹۳) بیش از کتاب درسی کشور آلمان (۵/۳۲) بوده است. به نظر می رسد برنامه ریزان درسی در کشور ایران توجه بیشتری به موضوع یادگیری خودتنظیمی در کتاب درسی علوم اجتماعی نشان داده اند با این حال پیشنهاد می شود از آنجا که نظام آموزشی در کشور ایران یک نظام کتاب محور است، کارگروه های تخصصی تدوین کتب درسی محتواهای آموزشی دیگر را از نظر پرداختن به مقوله های یادگیری خودتنظیمی نیز مورد ارزیابی قرار دهند و هرآنچه با نظام آموزشی ایران تطابق بیشتری دارند به کار گیرند.

Keywords:

مطالعه تطبیقی , یادگیری خودتنظیم , خودتنظیمی , کتاب درسی , متوسطه اول ‎ , علوم اجتماعی , ایران , آلمان