بررسی پدیده تغذیه گرایی در تالاب میانکاله با استفاده از مدل WASP

یکی از پدیده هایی که در آبهای سطحی موجب زوال کیفیت آب میشود بروز تغذیه گرایی میباشد. که در اثر ورود مواد مغذی بالاخص نیترات و فسفات به منابع آبی به وجود میآید. در سالهای اخیر تخلیه پسابهای ناشی از فعالیتهای صنعتی و کشاورزی درمحیط تالاب میانکاله سبب شده که این تالاب علاوه بر مشکل کمبود آب با معضل آلودگی و همچنین غنی شدن مواد مغذی مواجه شود. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی پدیده تغذیه گرایی در تالاب میانکاله با استفاده از مدل WASP انجام پذیرفته است. پارامترهای نیترات، فسفات و اکسیژن محلول طی ۸ مرحله نمونه برداری(۹۷/۰۴/۱۵ تا (۹۸/۰۶/۰۹ از ایستگاه های دهنه، قره سو، بندرگز، گلوگاه، اسماعیل سای و میان قلعه جمع آوری و وارد مدل شدند. پس از انجام آنالیز حساسیت مدل براساس ثابتهای تعبیه شده در مدل داده های جمع آوری شده در ۴ دوره نمونه برداری از تاریخ۹۷/۰۴/۱۵ تا ۹۷/۱۰/۰۴به منظور کالیبراسیون و ۴ دوره نمونه برداری دیگر برای انجام صحت سنجی به عنوان ورودی به مدل معرفی شدند. پس ازانجام صحت سنجی کارایی مدل براساس سه شاخصR۲، RMSE و CP مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر میانگین این شاخص ها برای پارامتر نیترات در دو مرحله واسنجی و صحت سنجی به ترتیب(۰/۵۷و(۰/۷۳، ۰/۰۵)و(۰/۰۴ و ۰/۲۹) و(۰/۲۶ و برای پارامتر فسفات نیز به ترتیب برابر با ۰/۶۰)و ۰/۶۶ )، ۰/۰۰۹)و( ۰/۰۰۶ و ۰/۳۶ )و(۰/۳۰ و برای اکسیژن محلول به ترتیب برابر با ۰/۶۱) و(۰/۷۷، ۰/۵)و ( ۰/۲۵ و ۰/۳۸) و(۰/۲۳ در ایستگاه های مورد بررسی محاسبه گردید. براساس نتایج به دست آمد مدل عملکرد مناسبی در شبیه سازی پرامترهای مورد نظر ارائه کرده است. نتایج حاصل از شبیه سازی پارامتر نیترات، فسفات و اکسیژن محلول حاکی از روند افزایشی نیترات و فسفات در هر ۶ ایستگاه مورد مطالعه به خصوص در ماه های گرم سال و کاهش غلظت اکسیژن محلول در این ماه ها میباشد. تداوم روند افزایش غلظت نیترات و فسفات و کاهش اکسیژن پدیده تغذیه گرایی در این تالاب را تشدید میکند. بنابراین پایش مداوم کیفیت آب تالاب و همچنین جلوگیری از تخلیه پساب بخشهای کشاورزی، صنعتی و کشتیرانی در محیط تالاب و افزایش سطح آب تالاب با استفاده از منابع تغذیه کننده میتواند تا حدودی خسارات ناشی از زوال کیفیت آب تالاب را کاهش داد. استفاده از روشهای مدلسازی و بهره گیری از مدلهایی که علاوه بر ارزیابی کیفیت آب توانایی ارائه سناریوهای مدیریتی را دارند، میتوانند نقش موثری در حفاظت از محیطهای آبی به خصوص تالابها ایفا نمایند.

Keywords:

تغذیه گرایی , تالاب میانکاله , WASP , کیفیت آب , R۲ , RMSE , .CP