بررسی تطبیقی «جرایم مالیاتی» در حقوق ایران و افغانستان

مالیات یکی از مهم ترین منابع درآمد دولت محسوب می شود که از مردم جامعه اخذ می گردد و دارای انواع متعددی است که می توان به مالیات های مستقیم و غیرمستقیم اشاره کرد. یکی از مهم ترین مالیات های غیرمستقیم مالیات بر ارزش افزوده است. اخذ مالیات از دیرباز توسط حکومت ها صورت می گرفته است که اغلب این امر با زور و غلبه توسط مامورین مالیاتی اجرا می شده است. با ظهور اسلام، مالیات اسلامی به وجود آمد که افراد یک جامعه با میل و رغبت آن را می پرداختند و هدف از این امر، کسب رضای خدا می باشد و عمده ترین مالیات های اسلامی خمس و زکات است. اهمیت مالیات، قانونگذار ایران و افغانستان را بر آن داشته است تا برخی رفتارها و تخلفات مالیاتی را جرم انگاری کنند. جرایم مالیاتی هم توسط اشخاص حقیقی و هم حقوقی قابل ارتکاب است. این جرایم هم با فعل و هم با ترک فعل محقق می شوند و مهم ترین آن ترک پرداخت مالیات است که برای آن مجازات هایی تعیین شده است. اهمیت این دسته از جرایم آنقدر زیاد است که قانونگذار ایران علاوه بر مجازات های مقرر در قانون مالیات های مستقیم، در قانون مجازات اسلامی(مصوب ۱۳۹۲) مجازات های تکمیلی نیز برای مرتکبین این جرم در نظر گرفته است؛ البته قانونگذار افغانستان نیز به مجازات های تکمیلی مانند ممنوعیت از فعالیت شغلی و همین طور در فقره ۳ ماده ۷۹۵ کد جزا به مجازات جایگزین حبس اشاره نموده است. در این مقاله پس از پرداختن به انواع و مصادیق جرایم مالیاتی و مجازات های آن در قوانین ایران و افغانستان، به تطبیق آن ها پرداخته شده است.

Keywords:

جرایم مالیاتی , فرار مالیاتی , مالیات , مجازات , ارزش افزوده