تکلیف ما لایطاق در اندیشه مولانا و متکلمان مسلمان
Publish place: Journal of Fiqh and Usul، Vol: 31، Issue: 2
Publish Year: 1378
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 175
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FIQH-31-2_009
تاریخ نمایه سازی: 23 تیر 1401
Abstract:
۱-برپایه قادر مطلق و لایسال دانستن خداوند و عدم اعتقاد به قاعده مهم کلامی و حسن و قبح عقلی،اشاعره جایز و ممکن می دانستند که خداوندبندگانش را نسبت به انجام دستوراتی فراتر ازقدرت و توان(مالایطاق)آنان،مکلف سازد و به دلیل عدم انجام ماموربه ،در روز قیامت مواخذه و عقاب کند.۲-معتزله،شیعه و ماتریدیه با اعتقادبه حکمت،عدل،و کرم الهی و نیز عقلی وذاتی شمردن حسن و قبح افعال،تکلیف مالایطاق را از این جهت که نتیجه ای ندارد،فعلی عبث می شمارندومواخذه بندگان رادراین گونه موارد،حتی از طرف خداوند،قبیح می دانند و معتقدندکه از سوی باری تعالی چنین اوامری صادر نشده است و ثواب وعقاب بندگان منحصردر اعمال اختیاری و مقدور آنان است.۳-با نگاهی به آرا واقوال مولانا جلال الدین-بویژه در بحث های مربوطبه جبر واختیاروتشبیه و تنزیه-در می یابیم که او دراین باب،موضع معتزله،شیعه و ماتریدیه دارد وصراحتا بیان می کند که خالق اختر و گردون ،امر و نهی جاهلانه نکرده است وهمچنین در مورد کسانی که با داعیه قادرتر دانستن خداوند به جواز تکلیف مالایطاق معتقدند،می گوید آنان گرچه که احتمال عجز و ناتوانی را از خداوند دفع کرده اند،ولی اورا سفیه و جاهل پنداشته اند.
Authors
حسین حیدری
دانشگاه کاشان