اثر مصرف کود نیتروژن و محلول پاشی سیتوکنین بر عملکرد دانه و صفات فیزیولوژیک گندم (Triticum aestivum L.) رقم چمران در شرایط تنش گرمای انتهای فصل

به منظور ارزیابی اثر سطوح کود نیتروژن و محلول پاشی سیتوکنین بر صفات فیزیولوژیک گندم رقم چمران در شرایط زمان کشت توصیه شده (بدون تنش) و کشت دیرهنگام (تنش گرمای انتهای فصل)، پژوهشی در سال زراعی۹۲ -۱۳۹۱در مزرعه آموزشی، پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان اجرا شد. این پژوهش در دو آزمایش مستقل به صورت فاکتوریل  در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل کاشت گندم در زمان کشت توصیه شده منطقه (۱۵ آذر) و آزمایش دوم، زمان کشت دیرهنگام (۳۰ دی) بود. در هر آزمایش، ترکیب های تیماری شامل چهار سطح کود نیتروژن (صفر، ۷۵، ۱۵۰ و ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و سه سطح محلول پاشی سیتوکنین (صفر، ۵۰ و ۱۰۰ میکرومول) بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش سه گانه زمان کشت، نیتروژن و سیتوکنین بر محتوای پرولین و شاخص سبزینگی، برهمکنش نیتروژن و سیتوکنین و برهمکنش زمان کشت و نیتروژن بر دوام سطح برگ، هدایت روزنه ای و عملکرد دانه اثر معنی دار داشت. بیشترین عملکرد دانه در تیمار توام ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن و محلول پاشی ۱۰۰ میکرومول سیتوکنین به دست آمد که البته با تیمار توام ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن و محلول پاشی ۱۰۰ میکرومول  سیتوکنین و تیمار توام ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن و محلول پاشی ۵۰ میکرومول سیتوکنین  تفاوت معنی داری نداشت. نتایج این آزمایش نشان داد که افزایش مصرف کود نیتروژن و محلول پاشی سیتوکنین می تواند تا حدودی آثار منفی تنش گرمای انتهای فصل را در گندم کاهش دهد.

Keywords:

Bread wheat , Cell membrane stability , Leaf area duration , Prolin content and Stomatal conductance. , پرولین , دوام سطح برگ , گندم نان , پایداری غشای سلولی و هدایت روزنه ای.