متن شناسی دیوان بصیری خراسانی (معرفی شاعر ناشناخته قرن دهم و نسخه های خطی دیوان بصیری)

بصیری خراسانی، یکی از شاعران و نویسندگان قرن دهم هجری است. وی بیشتر دوران شاعری خود را در قلمرو عثمانی به سر برده و در همان جا نیز از دنیا رفته است. آنچه در مورد شرح احوال شاعر وجود دارد، محدود به اطلاعات اندکی است که از چند منبع به دست آمده است. بصیری، به دو زبان ترکی و فارسی شعر می سروده و همچنین به زبان عربی نیز تسلط داشته است. دیوان ترکی وی در ترکیه به چاپ رسیده، اما نسخه خطی دیوان فارسی او، تا به حال تصحیح و چاپ نشده است. این دیوان دارای ۱۴۴۰ بیت است، که از دو نسخه خطی متعلق به کتابخانه های «عاشر افندی» و «دانشگاه استانبول» ترکیه -که به خط خود مولف نگارش یافته - به دست آمده است. شاعر، بیشتر اشعار خود را به ترتیب در قالب های قصیده، غزل، ترجیع بند، قطعه و رباعی سروده است. بصیری به سبک شاعران قرن نهم هجری و مکتب وقوع گرایش داشته و شعرش روان و عاری از نکته سنجی ها و خیال پردازی های معاصران است. همچنین وی به انواع مضامین شعری توجه داشته و مدح و وصف طبیعت جایگاه مناسبی در اشعار او دارد. استفاده از اوزان و قوافی مختلف و اشاره به لغات و اصطلاحات مربوط به علوم گوناگون در دیوان او نمایان است. این مقاله به دنبال تصحیح دیوان بصیری به شیوه انتقادی با موضوع معرفی، تحلیل مضامین و سبک شعری این شاعر نوشته شده و با روش توصیفی-تحلیلی، بر مبنای جست وجوی کتابخانه ای، اطلاعات به دست آمده را درباره این شاعر و ویژگی های شعری او طبقه بندی و تنظیم کرده است.

Keywords:

بصیری خراسانی , آسیای صغیر , شعر قرن دهم , تصحیح متون , نسخه خطی