نقش زمان و مکان در فرایند اجتهاد در نزد امامیه

شرایط زمان و مکان، موجب دگرگونی های بسیاری در جهان است؛ اما نقش زمان و مکان در فرایند اجتهاد در نزد امامیه چیست؟ پاسخ به این پرسش، بر اساس چارچوب نظری اعتدال به نقش زمان و مکان در اجتهاد، نزد امامیه با روش توصیفی _ تحلیلی، بسیاری از احکام کلی فرازمانی و مکانی بوده، ثابت می باشد. برخی احکام جزئی در زمان ها و مکان های مختلف متغیر است که در جهت حفظ همان ثابتات تغییر می یابد. این تغییرات را می توان در دو مقام بیان نمود: ۱. مقام چیستی موضوع که مقدمه استنباط حکم است. فقیه قبل از استنباط حکم، به شناخت موضوع از لسان ادله و همچنین به شناخت موضوع خارجی زمان استنباط می پردازد. ۲. مقام تطبیق موضوع کلی به مصداق خارجی آن که در بسیاری از موارد این تطبیق همانند امور سیاسی و قضائی نیز وظیفه فقیه حاکم شرع است. در حقیقت، احکام فرازمانی و مکانی اند و آنچه در ظرف زمان و مکان تغییر می کند، موضوعات خارجی است.

Keywords:

اجتهاد , زمان و مکان , شناخت موضوع , ثابت و متغیر , و مصداق.