تحلیلی بر قواعد استنباط

مقاله پیش رو چهار نظریه را در رسیدن به حکم شرعی الهی مطرح نموده است: ۱. اجتهاد به رای. ۲. اجتهاد قیاسی. ۳. اجتهاد استکشافی. ۴. انحصار در سماع از معصومین. از انجا که اجتهاد به رای و اجتهاد قیاسی در ما لا نص فیه مورد مذمت اولیای دین بوده و هست و از منظر عقل و نقل به چالش هایی مبتلا است، اصولیون شیعه در رسیدن به حکم شرعی از این دو شیوه اجتهاد کناره گرفته و اجتهاد را به استکشاف حکم شرعی از ادله و دلیل شرعی تعریف نموده اند. اما دسته ای از عالمان شیعه شیوه اصولیون را نیز نقد و بررسی کرده و راه رسیدن به حکم شرعی را منحصر به سماع از معصومین( دانسته اند اگرچه آنچه را اخباری می گوید، در صورت امکان بر سایر طرق مقدم است، ولی شیوه انحصار در سماع از معصوم مستلزم عسر و حرج و مخالف تعلیمات ائمه معصومین^ است. مقاله حاضر ادله اخباری را مطرح نموده و بدان پاسخ داده، در بخش نهایی مقاله نیز به حجیت قواعد استنباط از بعد ذاتی و جعلی پرداخته است.  

Keywords:

استنباط , اجتهاد , حجیت , اخباریین , اصولیون