شناسایی الگوهای ناهنجاری های همدیدی منجر به خشکسالی ها و ترسالی های فراگیر ایران

در این پژوهش، بر اساس یک آستانه فضایی، خشکسالی­­ها یا ترسالی­هایی که حدود ۷۵ درصد و بیشتر ایستگاه­های مورد مطالعه (۴۳ ایستگاه همدید) را در دوره سرد سال (اکتبر-آوریل) در یک بازه زمانی ۳۴ ساله (۲۰۰۹-۱۹۷۶) درگیر خود نموده بودند به عنوان خشکسالی­ها یا ترسالی­های فراگیر تعریف شدند. نقشه­های ترکیبی ناهنجاری­ها به تفکیک برای ماه­ها و فصل­­های دارای خشکسالی­ها و ترسالی­های فراگیر برای متغیرهای دمای سطحی، رطوبت ویژه، فشار سطح دریا، تابع جریان، باد برداری و مولفه مداری آن از روی داده­های مرکز ملی پیش بینی محیطی-مرکز ملی پژوهش­های جوی (NCEP/NCAR) تهیه شدند. نتایج نشان می­دهند که در زمان ترسالی­های فراگیر، استقرار یک کم فشار بر روی اروپا، یک پرفشار بر روی دریای عرب و یک کم فشار بر روی دریای سرخ، شرایط را برای انتقال رطوبت هم از جانب غرب و هم از جانب جنوب و جنوب غرب بر روی ایران فراهم می­کنند. اما در خشکسالی های فراگیر، استقرار یک پرفشار بر روی اروپا، استقرار یک کم فشار بر روی دریای عرب و وجود یک کم فشار بر روی دریای سرخ باعث اختلال در فرایند چرخند زایی دریای مدیترانه و همچنین انتقال رطوبت از دریای عرب و اقیانوس هند به داخل ایران می شوند.

Keywords:

دریای عرب , دریای مدیترانه , دریای سرخ , کم فشار , پرفشار , انتقال رطوبت , سیبری