ارزیابی تاثیر بازارچه های مرزی بر ارتقاء کیفیت زندگی شهری در شهرهای مجاور (نمونه موردی: بازارچه تمرچین پیرانشهر)

هدف از پژوهش حاضر، ارزشیابی کیفیت زندگی شهروندان پیرانشهر بر مبنای تاثیرات بازارچه مرزی تمرچین می باشد. این ارزیابی، میزان تاثیرات بازارچه بر  کیفیت زندگی با در نظرگیری نوسان هایی است که مرز پیرانشهر بعد از تغیرات متوالی در روند سیاست های اقتصادی و سیاسی منطقه­ای بین ایران با همسایگان خود (عراق و ترکیه) به خود دیده و نقش ­های اقتصادی – بازرگانی و نظامی متفاوتی را تجربه کرده که این تغیرات در طول تاریخ متحمل فضای شهری شده است. این پژوهش از بعد هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی می باشد. جمع آوری داده های پژوهش، به صورت پیمایشی با استفاده از تکنیک پرسشنامه و با دو گروه نمونه کارشناسان (۸ نفر) و شهروندان (۳۸۲ نفر) بوده است. جهت تحلیل داده ها نیز از فرآیند تحلیل شبکه (ANP) و نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشانگر آن است که رابطه­ ی معنادار بین دو متغیر پژوهش وجود دارد و تمامی شاخص هایی که برای سنجش وضعیت تاثیر بازارچه مرزی بر ارتقاء کیفیت زندگی شهری پیرانشهر به کاربرده شده است از سطح معناداری بالای ۹۹٪ برخوردار بوده­اند؛ اما تفاوت معنادار سطح آلفای ۰۱/۰، بین وضعیت کیفیت زندگی از دید پاسخگویان پیرانشهر، این فرض را که وضعیت شاخص های شهری به یک میزان رشد نکرده و تفاوت هایی در این عامل ها وجود دارد، را تایید می کند. نتیجه اینکه، مبادلات مرزی و فعالیت های اقتصادی در این زمینه، سبب ارتقا کیفیت زندگی در سطح شاخص های درآمد و اشتغال، کیفیت محیط مسکونی، بالا بردن ضریب امنیتی، افزایش رفاه و فراغت شده است اما به سبب تحولات جمعیتی و حکمروایی ناپایدار، کاهش تعلقات مکانی و نامناسب بودن زیرساخت های ارتباطی و آموزشی را به همراه داشته است. در نهایت تحلیل ناشی از معادلات رگرسیونی نشان می دهد که بازارچه مرزی نزدیک به ۴۵ % رفاه شهروندان را تامین می­کند.

Keywords:

بازارچه مرزی , کیفیت زندگی , مرز تمرچین , پیرانشهر