پتروگرافی و ژئوشیمی دولومیت های سازند الیکا در برش زال جلفا، شمال غرب ایران

سازند الیکا در برش زال واقع در جنوب جلفا شامل دو بخش سنگ آهکی و دولومیتی است. این سازند با ضخامتی در حدود ۳۷۷ متر از ۹ واحد مختلف رسوبی تشکیل شده است که دو واحد انتهایی آن با ضخامتی در حدود ۷۸ متر دولومیتی است. تبدیل بخش سنگ آهکی به دولومیتی های ضخیم لایه به صورت تدریجی بوده و با حضور واحد سنگ آهک دولومیتی متوسط لایه مشخص می گردد. مطالعات پتروگرافی و آنالیز عنصری بخش دولومیتی این سازند نشان می دهد که دولومیت های این منطقه اکثرا از نوع اول و دولومیکرایت می باشند. بلورهای دولومیت توسط سیالات دریایی در طی تدفین کم عمق و در شرایط نسبتا احیائی شکل گرفته اند و در طی فرآیند دولومیتی شدن ترکیب این سیالات تغییر نکرده است. نتایج حاصل از آنالیز XRD در نمونه های مختلف دولومیتی سازند الیکا حاکی از آن است که اغلب دولومیت های مورد مطالعه نزدیک به حالت استوکیومتریک بوده و مقدار مول درصد MgCO۳ آنها بین ۷/۴۶ تا ۴/۵۰ درصد است. توالی دولومیتی شده سازند الیکا با توجه به اندازه ریز بلورهای دولومیت، حضور ذرات کوارتز در حد سیلت و نوارهای استروماتولیت احتمالا در یک محیط دریایی کم عمق (سوپراتایدال تا اینتر تایدال) با شوری و تبخیر بالا نهشته شده است. حضور اائیدهای شعاعی و بافت های اولیه رسوبی به صورت لامیناسیون، مقادیر پایین Fe و Mn و همچنین مقادیر بالای Sr و Na تاییدی بر شرایط فوق است. میزان بالای سدیم در این دولومیت ها احتمالا می تواند ناشی از وجود کانی های رسی بوده که حضور آنها توسط مطالعات SEM و XRD تایید شده است.

Keywords:

سازند الیکا , تریاس , استوکیومتری , تدفین کم عمق , جلفا