بررسی و نقد ادله شهید مطهری در ازلیت زمانی عالم

بسیاری از فیلسوفان بر این باورند که عالم ماده، ازلی است و نقطه آغاز ندارد. این مقاله به بررسی استدلال های شهید مطهری بر ازلیت زمانی عالم می پردازد که عبارت اند از: ۱. لزوم پیشی گرفتن ماده و زمان بر هر حادث زمانی؛ ۲. امتناع حدوث زمان از بررسی حقیقت زمان؛ ۳. قاعده دوام فیض الهی؛ ۴. امتناع تخلف معلول از علت تامه. شهید مطهری در بسیاری از موارد، دلالت ادله مشهوری را که بر ازلیت زمانی عالم اقامه شده است، تمام نمی دانند و از این رو در چند مورد، بیان جدیدی برای اثبات این موضوع دارند. نتیجه ی بررسی و نقد استدلال های ایشان، این است که این ادله نیز مناقشه پذیر، و از اثبات مقصود خویش ناتوان اند.

Keywords:

ازلیت زمان , حدوث عالم , شهید مطهری , دوام فیض الهی