فرایند تحول و توسعه مدارس نوین کردستان از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰

تاسیس و دائر شدن و توسعه کمی و کیفی مدارس نوین در ایالت کردستان با تاخیری چند دهه ای نسبت به بیشتر ایالات و ولایات ایران آغاز شد. تا قبل از سلطنت پهلوی مدارس این حدود منحصر به دو باب مدرسه دولتی و دو باب مدرسه ملی در مرکز ایالت بود. نه از جانب وزارت معارف و نه از سوی اشخاص و صاحب منصبان کردستان تلاش جدی برای دائر کردن مدارس نوین انجام نشد. اما در دوره پهلوی اول مدارس این حدود توسعه کمی فراوانی یافتند و مدارس نوین نه تنها در شهرها و قصبات بلکه برخی از نواحی مهم روستایی را هم پوشش داد. این پزوهش بر آن است ضمن تبیین وضعیت معارف و مدارس کردستان قبل از سلطنت پهلوی، تحول و توسعه مدارس این حدود را از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰ با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از اسنناد منتشر نشده آرشیوی و مطبوعات بررسی نماید. نتایج پزوهش نشان می دهد قبل از تاسیس سلطنت پهلوی بسترهای فکری و مالی و... تاسیس مدارس نوین در قصبات کردستان فراهم نبود و معدود اقدامات صورت گرفته در این زمینه منحصر به سنندج، مرکز ایالت بود. در دوره جدید کردستان جایگاه ویژه ای در برنامه های فرهنگی و سیاسی دولت یافت موقعیت جدید سبب توسعه کمی مدارس این حدود شد. استقبال از مدارس نوین و یا مقاومت در برابر آن در نواحی شهری و قصبات و نواحی روستایی متفاوت بود اما در کل مخالفت سازمان یافته ای با توسعه مدارس نوین نشد.

Keywords:

کردستان , آموزش سنتی , مدارس نوین , , رضاشاه