مقایسه اثر دگرآسیبی اکوتیپ های سیاه دانه (Nigella sativa) بر خصوصیات جوانه زنی علف های هرز خرفه (Portulaca oleracea) و سلمه تره (Chenopodium album)

در سالهای اخیر بکارگیری دگرآسیبی در مدیریت علف های هرز توجه بسیاری از متخصصان را به خود جلب کرده است. ترکیباتی از دسته آللوپاتیک باعث کاهش رشد، نمو و عملکرد گیاهان می شود. گیاهان دارویی در تحقیقات مختلف دارای خاصیت آللوپاتیک هستند که نسبت به برخی علفهرزها مقاومت نشان دادهاند که علف های هرز را از بین خواهند برد. به منظور بررسی، مطالعه تاثیر عصاره برگ گیاه سیاهدانه بر جوانه زنی، رشد و عملکرد علف های هرز خرفه و سلمه تره تحقیقی به صورت آزمایش های فاکتوریل با ۵ تیمار و ۴ تکرار اجرا گردید. تیمار ها شامل عصاره آللوپاتیک ۵ اکوتیپ سیاه دانه در یک سطح اندام هوایی گیاه سیاه دانه، غلظت های مختلف عصاره در ۵ سطح (آب مقطر، ۵/۲%، ۵% و ۵/۷% و ۱۰%) و گونه ی علفهرز در۲ سطح ( خرفه و سلمه تره) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین اثرات منفی بر درصد جوانهزنی ، طول گیاهچه و سرعت جوانهزنی مشاهده شد و سرعت جوانهزنی بذر ها تحت تاثیر غلظت عصاره ها کاهش یافت. افزایش غلظت عصاره برگ سیاه دانه باعث افزایش شدت بازدارندگی علف های هرز خرفه و سلمه تره شد و بیشترین اثر بازدارندگی مربوط به غلظت ۱۰ درصد عصاره برگ بود که حدود ۹۰ درصد در خرفه و ۸۵ درصد در سلمه تره باعث کاهش درصد جوانه زنی شد. اما همه عصاره ها با غلظت های متفاوت تاثیر چشمگیری روی کاهش درصدجوانهزنی و رشد گیاهچه خرفه و سلمه تره داشتند. در صفت درصدجوانه زنی بررسی ها نشان داد که خرفه و سلمه تره تاثیری شبیه به هم داشتند ، اما در صفت درصدجوانه زنی و شاخص بنبه سلمه تره نتیجه بهتری داشت. این تحقیق پیشنهاد می کند که می توان از عصاره آبی برگ سیاه دانه به عنوان یکی از راه‎ های کنترل غیر شیمیایی علف های هرز استفاده کرد.

Keywords:

آللوپاتی , عصاره آبی , کنترل زیستی , گیاه دارویی , نیجلامین