انتظار مواجهه با امر الهی و نزول ملائکه بر مبنای تاویل آیات قیام قائم آل محمد (عج)

امام سجاد (ع) در تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی «هل ینظرون الا ان یاتیهم الله فی ظلل من الغمام والملائکه وقضی الامر والی الله ترجع الامور» (بقره: ۲۱۰) می‌فرماید: کافران آیات و بینه خواستند و به آیات کافی و بلیغی که خدا به ایشان داد، قانع نشدند؛ تا آنکه به ایشان گفته‌شد: «هل ینظرون الا ان یاتیهم الله» یعنی آیا حال که شما با وجود این حجت‌های روشن و دافع، قانع نمی‌شوید، منتظرید که خود خداوند نزد شما بیاید؟! مخالفان ولایت نیز، در موضوع امامت امیرالمومنین (ع) به رسول خدا (ص) پیشنهاداتی دادند و چنان اشکال‌تراشی نمودند تا منجر به طرح پیشنهادات محال گردید. هنگامی که ملائکه بیایند در آن موقع کافران محکوم به فنا و هلاک هستند. امام محمد باقر (ع) در تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی «او تسقط السماء کما زعمت علینا کسفا او تاتی بالله والملائکه قبیلا» (اسراء: ۹۲) به نقل از رسول خدا (ص) می‌فرماید: در آینده آسمان بر سر شما فرو می‌ریزد؛ به‌خاطر این کلام خداوند متعال که می‌فرماید: «وان یروا کسفا من السماء ساقطا یقولوا سحاب مرکوم» (طور: ۴۴) و آن‌ها [چنان لجوجند که] اگر ببینند آسمان قطعه قطعه [برای عذابشان] سقوط می‌کند می‌گویند این ابر متراکمی است. امام صادق (ع) در تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی «لو ما تاتینا بالملائکه ان کنت من الصادقین» (حجر: ۷) می‌فرماید: یعنی فرشتگان را نزد ما بیاور؛ که خداوند متعال درخواست آن‌ها را رد کرده و فرموده است: «ما ننزل الملائکه الا بالحق وما کانوا اذا منظرین» (حجر: ۸) که یعنی فرشتگان جز به حق نازل نمی‌شوند و در آن هنگام دیگر کافران مهلت نمی‌یابند و هلاک می‌گردند. این مفهوم همچنین در آیه‌ی شریفه‌ی «وقالوا لولا انزل علیه ملک ولو انزلنا ملکا لقضی الامر ثم لا ینظرون» (انعام: ۸) مورد ملاحظه است. امام محمد باقر (ع) در تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی «یوم یرون الملائکه لا بشری یومئذ للمجرمین ویقولون حجرا محجورا» (فرقان: ۲۲) می‌فرماید: همین‌ که جان کافران به گلوگاه برسد فرشتگان بر صورت و پشت آنان می‌زنند و می‌گویند: جان خویش بیرون کنید، امروز شما را به عذابی خوارکننده عذاب می‌کنند و این به کیفر آن است که در مورد خداوند به ناحق سخن می‌گفتید و از آیات او سرپیچی می‌کردید؛ پس ندا می‌آید بهشت بر شما حرام گشته آنگاه روح آنان را از بدن خارج می‌کنند. این مفهوم همچنین در آیه‌ی شریفه‌ی «ومن اظلم ممن افتری علی الله کذبا او قال اوحی الی ولم یوح الیه شیء ومن قال سانزل مثل ما انزل الله ولو تری اذ الظالمون فی غمرات الموت والملائکه باسطو ایدیهم اخرجوا انفسکم الیوم تجزون عذاب الهون بما کنتم تقولون علی الله غیر الحق وکنتم عن آیاته تستکبرون» (انعام: ۹۳) مورد تاکید قرار گرفته است. امام صادق (ع) در تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی «ویوم تشقق السماء بالغمام ونزل الملائکه تنزیلا» (فرقان: ۲۵) و بیان مفهوم روزی که آسمان با ابری سپید از هم می‌شکافد و فرشتگان نزول می‌یابند می‌فرماید: منظور از «الغمام» امیرالمومنین (ع) است. مفهوم مواجهه با ملائکه‌ی الهی و امر خدا همچنین در آیات شریفه‌ی «وقال الذین لا یرجون لقاءنا لولا انزل علینا الملائکه او نری ربنا لقد استکبروا فی انفسهم وعتوا عتوا کبیرا» (فرقان: ۲۱) و «هل ینظرون الا ان تاتیهم الملائکه او یاتی ربک او یاتی بعض آیات ربک یوم یاتی بعض آیات ربک لا ینفع نفسا ایمانها لم تکن آمنت من قبل او کسبت فی ایمانها خیرا قل انتظروا انا منتظرون» (انعام: ۱۵۸) و «هل ینظرون الا ان تاتیهم الملائکه او یاتی امر ربک کذلک فعل الذین من قبلهم وما ظلمهم الله ولکن کانوا انفسهم یظلمون» (نحل: ۳۳) بار دیگر مورد ملاحظه و تاکید قرار گرفته است.

Keywords:

امر الهی , انتظار , نزول ملائکه , تاویل آیات , قیام قائم (عج)