ساختار شناسی تطبیقی « اضافه» و کارکردآن در دستور زبان عربی و فارسی

«اضافه» در زبان، عبارت است از اسناد یک اسم به اسم دیگر به قصد فایده ای همچون تعریف، تخصیص، تخفیف و توضیحات مختلف دیگری که حسب نیاز لفظ مضاف، پدید می آید. در ترکیب اضافی، اسم دوم را متمم اسم اول دانسته‎اند و براساس نیازی که در لفظ نخست وجود دارد، فایده و حتی نوع اضافه مشخص می‎شود. این فایده در زبان عربی زیر عنوان های «تعریف»، «تخصیص»، «تخفیف» و «فرار از قبح» مطرح شده است؛ اما در زبان فارسی، با عنوان کلی «متمم» از آن سخن رفته است که به انواع مختلفی تقسیم می‎شود. بی شک، ترکیب‎های اضافی، صرف نظر از نوع آن ها، نقش مهمی ازلحاظ معنی سازی در جملات دارند و کمترین کوتاهی در درک رابطه دوطرف اضافه و نقش معنی سازی آن ها در ساختار کلی عبارت، در فهم و درک معنا اختلال جدی ایجاد می‎کند. نوشتار پیش رو که به روش تحلیلی - توصیفی انجام پذیرفته و انواع ترکیب های اضافی را در زبان عربی و فارسی بررسی کرده است، روشن ساخته که ترکیب های اضافی در هردو زبان فارسی و عربی، با همه تفاوت هایی که ازنظر تعریف و مصداق دارند، در بسیاری جنبه ها باهم مشترک هستند و کارکردی مشابه دارند؛ همچنین در پژوهش حاضر روشن شد که در برخی موارد از مباحث نظری، اضافه در فارسی متاثر از زبان عربی بوده است.

Keywords:

اضافه , دستور زبان , زبان عربی , زبان فارسی