تاثیر راهبرد خاورمیانه ای ترامپ بر رقابت های ایران و عربستان در منطقه
Publish place: ، Vol: 5، Issue: 1
Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 156
This Paper With 34 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JSE-5-1_003
تاریخ نمایه سازی: 15 مهر 1401
Abstract:
روابط ایران و عربستان ضمن تاثیرپذیری از عوامل و مولفه های داخلی و منطقهای، متاثر از عوامل و متغیرهای سطح بینالمللی بهخصوص راهبرد قدرتهای بزرگ است. مهم ترین مولفه بینالمللی تاثیرگذار بر روابط ایران و عربستان و تشدید رقابتهای میان آن ها، راهبرد ایالات متحده آمریکا است. در این راستا، هدف مقاله حاضر نیز تبیین تاثیر راهبرد خاورمیانهای دولت آمریکا بر وضعیت روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی است. سوال اصلی این است که سیاست خارجی ترامپ به طورکلی در نظام بینالملل و بهطور خاص در منطقه غرب آسیا، چه تاثیری بر مناسبات سیاسی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی داشته است؟ برای پاسخ به این سوال، در این مقاله از «نظریه نقشهای جهانی آمریکا» استفاده میشود. فرضیه اصلی مقاله این است که راهبرد سیاست خارجی ترامپ که منطبق با منطق «واقعگرایی» و «نوانزواگرایی» در نظام بینالملل و در راستای آن، «تجدید مشارکت راهبردی با متحدان (بهویژه عربستان)» و «برونسپاری اختیارات» در منطقه غرب آسیا است، باعث نقشآفرینی بیشتر عربستان سعودی در منطقه و به دنبال آن، افزایش تحرکات امنیتی این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران شده است. دولت ترامپ مطابق با راهبرد جدید سیاست خارجی این کشور، ضمن اینکه برای حفظ جایگاه برتر آمریکا در نظام بینالملل تلاش میکند، حاضر نیست کارویژههای دولت هژمون را انجام دهد و نمیخواهد هزینه تامین امنیت بینالمللی را در منطقه غرب آسیا بپردازد. چنین رویکردی به مشارکت بیشتر عربستان سعودی در تامین هزینه امنیت منطقهای و بینالمللی، ایجاد خلا قدرت و گسترش رقابتها در منطقه، بلوکبندیهای جدید و احتمالا بینظمی و تنشهای امنیتی- نظامی در منطقه غرب آسیا منجر شود که جمهوری اسلامی ایران در نقطه مقابل تمامی این سیاستها و تبعات آن ها قرار میگیرد. تجدید مشارکت راهبردی آمریکا با عربستان در دوره ترامپ، بهطور عمده در چهار حوزه «حمایت حداکثری از خاندان ملک سلمان»، «کمکهای تسلیحاتی کلان به ریاض»، «هماهنگی و همکاری در زمینه اقتصاد انرژی بهخصوص صادرات نفت» و «فضاسازی برای تلطیف چهره سلطنتی عربستان» صورت گرفت که هرکدام از این همکاریها، درنهایت منجر به افزایش رقابت و تقابل امنیتی عربستان سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران شد.
Keywords:
Authors
رحمان نجفی سیار
استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی