لزوم بازنگری در ضابطه حریم طولی بین ساختمان کارخانه و دیوار محوطه

در مقررات مربوط به شرکت شهرک های صنعتی ایران حداقل ۵ متر فاصله بین ابنیه واقع در کارخانه و دیوار محوطه برای زمین های ۱۰۰۰ مترمربع و بیشتر درنظرگرفته شده است و برای زمین های کمتر از ۱۰۰۰ مترمربع این مقدار حداقل ۳۵۰ سانتیمتر درنظرگرفته شده است.متاسفانه این ضابطه به صورت کلی می باشد و به طورضمنی اشاره به سه منظورنموده است .اول:مسیر تردد وسایل نقلیه امدادی در مواقع اضطراری .دوم:عدم اسیب به ابنیه و موجودات زنده واقع درپلاک مجاور بعلت انفجار و حریق احتمالی ، سوم:تامین فضای سبز کارخانه بمیزان حداقل برابر با ده درصد سطح اشغال در شهرک های صنعتی مشکلات زیادی مشاهده می شود .البته نبایست از زحمات بسیاری که تاکنون برای آن کشیده شده است غافل باشیم اما برای دستیابی به بهبود وضعیت می بایست مطالعات بیشتری انجام شود.از جمله مشکلات میتوان به عدم وجود تصفیه خانه فاضلاب در اکثر شهرک های صنعتی ،عدم صرفه جویی در مصرف انرژی ، استقرار صنایع مزاحم در مجاور هم،عدم استقرار صنایع وابسته و مکمل ،عدم استقرار صحیح و متناسب ابنیه با اقلیم و ... اشاره کرد اما یکی از معضلات آن علیالخصوص در شهرک های صنعتی که با کمبود زمین مواجه هستند از جمله در استان های شمالی کشور،میتوان به فقدان حریم طولی جانبی متناسب با شرایط آن کارخانه اشاره کرد.که در بسیاری موارد از این حریم بدلیل کمبود فضا برای انبار محصول یا مواد اولیه و لوازم مستعمل یا شکسته و ... استفاده شده است.در حالیکه معتقد بر این هستم که برای مناطقی که با محدودیت زمین مواجه هستند میتوان با احداث کارخانجات کم خطر از حریم طولی زمین کاسته و به حداقل سه متر و حتی تا ۱/۵ متر بسنده کرد. مقدار ۳/۵ متر می تواند برای حرکت و مقدار ۵ متر برای چرخش وسایل نقلیه و همچنین عبور دو وسیله نقلیه قابل توجیه باشد (تصویر یک الی چهار) اما نمیتواند برای جلوگیری از سرایت حریق و موج انفجار پذیرفتنی باشد زیرا در کارخانه ای که مواد نسوز تولید و انبار می شود چه انفجار یا حریقی می تواند اتفاق بیافتد؟! .بنابراین لازم است بررسی کاملتری انجام شود وضابطه اختصاصی تری که همه موارد مرتبط و تاثیر گذار را در برگیرد برای اجرا ارائه گردد.وجود ۹۸۰ شهرک صنعتی با بیش از ۱۴۸ هزار هکتار مساحت در ایران و حدود ۴۷ هزار واحد صنعتی و با درنظر گرفتن سطح اشغال حداقل ۵۰ درصدی ابنیه به راحتی متوجه اهمیت موضوع فوق می شویم.

Keywords:

حریم , شهرک صنعتی , حریق , انفجار , مبحث سوم و چهارم و بیست و یکم مقررات ملی ساختمانی ایران