بررسی بن مایه ی اسب دزدی و پیوند آن با باران و باروری در ادب حماسی

چکیده   دنیای اسطوره و افسانه، دنیایی پررمزوراز و لب ریز از اسرار ناگشوده است که از سده نوزدهم به بعد، با ظهور روی کردهای مختلف اسطوره­شناسی، کوشش شد که پرده از فروبستگی­های دنیای اسرارآمیز اسطوره­ها بگشایند و ژرف­ساخت نمادین آن­ها را بنمایند. در این جستار، بنا بر روی کرد توصیفی تحلیلی، اسپ، یکی از بن­مایه­های اسرارآمیزی که در گستره اساطیر نمودی نمایان دارد، در حماسه­های منظوم و منثور بررسی شد و محقق گشت که اسب در اساطیر و متون حماسی منظوم و منثور، گاهی در کنار گاو و زن، نماد باران است. در اختیار داشتن آن برابر با در دست داشتن باران و از دست دادن آن برابر با نباریدن باران است. اسب­هایی مانند رخش و شب­رنگ بهزاد، گاه به وسیله اهریمنان دزدیده می­شوند و یکی از خویش­کارهای مهم ایزدان یا پهلوانان، برگرداندن این اسب­ها به سرزمین ایران است؛ چنان که دو اسب یادشده گاه به سرزمین توران برده می­شوند که با توجه به قراین متعدد، می­توان چنین استنباط کرد که اسب­دزدی نیز مانند دزدیدن گاو و زن در اسطوره و باورها نماد باران­دزدی و برگرداندن آن، نماد باران­آوری است.

بررسی بن مایه ی اسب دزدی و پیوند آن با باران و باروری در ادب حماسی Keywords:

اسب , گاو , زن , آب , باران , باروری , حماسه منظوم و منثور