انتقال چهار ژن مقاومت به زنگ زرد به گندم رقم کل حیدری با روش تلاقی برگشتی به کمک نشانگر

کل حیدری رقمی پابلند، متحمل به خشکی و مناسب شرایط دیم است. این رقم برای مدت طولانی (بیش از ۷۰ سال) رقم غالب دیم در استان های فارس و کهگلویه و بویراحمد بوده است. با این وجود، این رقم نسبت به زنگ زرد با عامل Puccinia striiformis f. sp. tritici حساس است. زنگ زرد در سال هایی که میزان بارندگی بالا باشد خسارت زیادی به این رقم وارد می نماید. هدف این پژوهش انتقال دو ژن مقاومت در مرحله گیاهچه ای (Yr۵ و Yr۱۵) و دو ژن مقاومت در مرحله گیاه کامل (Yr۱۸ و Yr۲۹) از لاین های استاندارد به این رقم با استفاده از روش تلاقی برگشتی به کمک نشانگر است. برای انتقال این ژن ها به رقم کل حیدری، در چهار پروژه به نژادی جداگانه این رقم با والدهای بخشنده Yr۵/۶*Avocet‘S’، Yr۱۵/۶*Avocet‘S’، Lalbahadur/Pavon و Opata ۸۵ تلاقی داده شد. نتاج نسل اول (F۱) با رقم کل حیدری تلاقی برگشتی (BC۱F۱) داده شد. در نتاج حاصل از تلاقی برگشتی نخست، گزینش به کمک نشانگر انجام و نتاج حامل ژن های مطلوب وارد تلاقی برگشتی دوم شدند. به همین ترتیب تلاقی برگشتی سوم نیز انجام شد. پس از چند تلاقی برگشتی دیگر و یک نسل خودگشنی، چهار لاین مقاوم در برابر زنگ زرد با زمینه ژنتیکی رقم کل حیدری ایجاد خواهد شد. با هرمی کردن ژنهای مورد نظر می توان به مقاومت پایداری دست پیدا کرد.

Keywords:

زنگ نواری , مقاومت پایدار , مقاومت گیاه کامل , گندم نان