سیاست دوگانه تیموریان در برخورد با کشاورزان

یورش تیمور، تخریب اراضی، ویرانی شبکه های آبیاری، افزایش اراضی بایر و رکود نسبی در وضعیت کشاورزی را درپی داشت. اما پس از تثبیت حکومت، تیموریان با انجام اصلاحاتی بر آن بودند تا ویرانی ها را جبران کرده و در زمینه رفاه حال کشاورزان اقداماتی انجام دهند. در پژوهش حاضر تلاش شده تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر داده­های موجود در منابع، این مسئله را مورد توجه قرار دهد که وضعیت کشاوران تا چه اندازه از تحولات سیاسی عصر حاکمان تیموری تاثیر پذیرفته است؟ دستاوردهای پژوهش نشان می­دهد که سلاطین تیموری برای رفاه حال کشاورزان، که همواره مهمترین تامین کننده مواد غذایی و درآمد حکومت بودند، اقداماتی در حمایت از آنها انجام می­دادند، اما این اقدامات یا کافی نبود و یا شرایط برای حاکمان به گونه­ای پیش می­رفت که سبب می­شد تا همه قوانین و دستورات صادره را نادیده بگیرند تا چند صباحی بیشتر بر اریکه قدرت بمانند. درواقع اجرای عدالت در حق کشاورزان تنها مربوط به زمانی بود که اوضاع آرام بود و حاکمان مقتدرانه در راس امور قرار داشتند، اما به محض اینکه اوضاع کشور بحرانی می­شد، حاکمان تیموری همه قوانین و دستورات صادره را فراموش کرده و با اخذ مالیات­های غیرمتعارف و تحمیلات گوناگون زندگی را بر کشاورزان سخت می­کردند. از نتایج سوء این مالیات­های سنگین و بدون حساب، شورش، فرار و مهاجرت کشاورزان بود و زوال کشاورزی در این دوره خود گواه اوضاع بد کشاورزان است.

Keywords:

تیموریان , کشاورزان , سیاست دوگانه , عدالت , ظلم