تاثیر پذیری حافظ از خواجوی کرمانی در مضامین مصور عاشقانه و عارفانه، بر اساس نظریه بینامتنیت ژرار ژنت

حافظ یکی از برجسته­ترین شاعران زبان فارسی­ است. او در سروده­های خود به آثار گذشتگان از جمله به اشعار خواجوی کرمانی توجهی ویژه­ داشته است. خواجو و خواجه هر دو بارها از  موضوعات عاشقانه  و عارفانه سخن گفته­اند. در این مقاله، با بهره­گیری از مبانی نظریه­ی بینامتنیت ژرار ژنت، زمینه­های  همسانی­های فکری و لفظی دو شاعر در غزلیات به روش توصیفی - تحلیلی و با رویکرد مقایسه­ای بررسی شده است  نتایج تحقیق حاکی از آن است که اثرپذیری حافظ از خواجو در زمینه­ی مسائل ادبیات غنایی، عمدتا از نوع پنهان - تعمدی بوده است وچون غالبا بدون ذکر نام خواجو صورت گرفته است برخی ممکن است از آن به سرقت ادبی - هنری (نسخ و انتحال/ مسخ و اغاره) نام ببرند. مهم­ترین متغیر غنایی که در غزلیات دو شاعر دیده می­شود، به مناسبات میان عاشق و معشوق مرتبط است. البته، حافظ در پیوند با مسائل عرفانی نیز، توجهاتی به همتای کرمانی خود داشته است. در مجموع باید گفت که حافظ در غالب موارد، بی­آنکه نامی از خواجو ببرد و یا با ذکر نشانه­ای، مرجع اشعار را به او یادآور شود، لفظ و معنا را عینا از وی گرفته و در غزلیات خود انعکاس داده است. همچنین، مشخص شده است که زیر متن اصلی در برخی ابیات، قرآن بوده که هم خواجو و هم خواجه از مبانی این کتاب آسمانی وام گرفته و شعر خود را تقویت کرده­اند.اهداف پژوهش:بررسی تاثیرپذیری مضامین مصور اشعار عاشقانه و عارفانه حافظ با خواجوی کرمانی.مطالعه ارتباط مضامین عاشقانه و عارفانه حافظ و خواجوی کرمانی براساس نظریه بینامنیت ژرار ژنت.سوالات پژوهش:حافظ در مضامین عاشقانه و عارفانه تا چه حد تحت تاثیر خواجوی کرمانی بوده است؟براساس نظریه بینامتنیت ژراژ ژنت میان مضامین مصور عاشقانه و عارفته حافظ و خواجوی کرمانی چه ارتباطی وجود دارد؟

Keywords:

مفاهیم غنایی , خواجوی کرمانی , حافظ شیرازی , بینامتنیت , ژرار ژنت