بررسی عوامل مرتبط با کارایی مخارج سلامت دولت در کشورهای منتخب

مقدمه: امروزه برآورد کارایی مخارج سلامت و شناسایی عوامل مرتبط با آن به دلیل افزایش این مخارج در جهان، از اهمیت زیادی برخوردار است و مورد توجه سیاستگذاران بخش سلامت می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر کارایی مخارج سلامت دولت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود و با استفاده از داده های بانک جهانی طی سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۴ در کشورهای منتخب (شامل کشور ایران) انجام گردید. در مرحله اول، کشورهای منتخب بر حسب شاخص توسعه انسانی Human Development Index) HDI) به چهار گروه کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا، متوسط و پایین تفکیک و پس از آن نمرات کارایی کشورها با به کارگیری روش تحلیل پوششی داده ها Data envelopment analysis(DEA) محاسبه گردید. در مرحله دوم، مدل پانل توبیت جهت شناسایی عوامل مرتبط با کارایی مخارج سلامت دولت برآورد شد. یافته ها: میانگین کارایی فنی برای کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا، متوسط و پایین به ترتیب ۶۳ / ۰ ، ۵۲ / ۰ ، ۲۸ / ۰ و ۴۸ / ۰ به دست آمد. ارتباط مثبت و معنی داری بین پرداخت از جیب Out-of-Pocket( OOP) و کارایی مخارج سلامت دولت در کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا و متوسط وجود داشت. سایر متغیرها در کشورهای با HDI خیلی بالا و بالا معنی دار نبود. ارتباط منفی و معنی داری بین متغیر تعداد تخت بیمارستانی و کارایی مخارج سلامت در کشورهای با HDI متوسط مشاهده گردید. در کشورهای با HDI پایین نیز هیچ یک از متغیرها با کارایی مخارج سلامت دولت ارتباط نداشت.نتیجه گیری: پرداخت از جیب در کشورهای با HDI خیلی بالا و بالا نقش بیشتری در کنترل هزینه های غیر ضروری دارد. این امر میتواند به بسته خدمتی که در آن کشورها موجود است نیز مربوط باشد؛ یعنی بسته خدمتی که در این کشورها تحت پوشش بیمه است و بیمار بابت آن هزینهای پرداخت نمی کند، خدمات ضروری مورد نیاز بیمار را پوشش می دهد و خدماتی که در این بسته قرار ندارند و بیمار باید برای آنها پول پرداخت کند، خدمات کمتر ضروری هستند.

Keywords:

کارایی , مخارج سلامت , شاخص توسعه انسانی