جایگاه امضای الکترونیک در تنظیم اسناد در نظام حقوقی ایران

با ورود اجتناب ناپذیر به عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات و لزوم تنظیم بسیاری از اسناد در فضای مجازی، تامین اعتبار اسناد الکترونیکی نیز از ضروریات است. مهم ترین عامل تضمین کننده این اعتبار، بهره گیری از امضای الکترونیکی است. در این میان، تبیین شرایط حقوقی امضای الکترونیکی که در جهت صدور سند رسمی الکترونیکی به کار گرفته می شود (با توجه به تشریفات و اعتبار ویژه ای که قانون گذار برای تنظیم و ثبت سند رسمی قائل است)، از اهمیت بیشتری برخوردار است. امضای الکترونیکی و اعتبار آن در عرصه های مختلف فناوری های اطلاعات و ارتباطات، یکی از چالش های مهم در عرصه تجارت الکترونیکی است و در بسیاری از نظام های حقوقی معاصر، اتخاذ سیاست تقنینی و ایجاد ساز و کارهایی که از یک سو بتواند زمینه بروز، رشد و گسترش بهره برداری از امضای الکترونیکی را فراهم کند و از دیگر سو حافظ امنیت حقوقی و حقوق اجتماعی شهروندان باشد، از بزرگ ترین دغدغه های قانونگذاران به شمار می رود. یافته های تحقیق نشان می دهد که در حال حاضر، علی رغم الکترونیکی شدن مراحل تنظیم سند در دفاتر اسنادرسمی، امضای الکترونیکی هنوز به جایگاه حقوقی امضای دستی دست نیافته است؛ دفاتر اسناد رسمی با توجه به حضور بیش از هفت دهه در عرصه تنظیم اسناد مالکیت جامعه ، در قانون قائل نشده اند که در این خصوص بایستی تجدید نظر اساسی شود. با توجه به این-که سیستم های رایانه ای، اینترنت و فناوری های مخابراتی و اطلاعاتی هر روز شاهد تحولات شگرفی است، قوانین جدیدی که در مقام نظم و تضمین موقعیت های جدید تصویب می شوند، با تحول جدید فناوری نیاز به نگرش جدیدی پیدا می کنند و اینجاست که حقوق تجارت الکترونیکی اهمیت پیدا می کند، تفاوت های آن با تجارت سنتی نمایان می شود و استفاده از نهادهای حقوقی ضروری می نماید. در این خصوص جامعه جهانی در حال گذر از جامعه سنتی به جامعه اطلاعاتی و فناوری است. حقوقدانان باید در نگارش و نگرش قوانین مرتبط با پژوهش و پویایی نقش خود را در تنظیم حقوق تجارت الکترونیکی ایفا نمایند.

Keywords:

امضای الکترونیکی مطمئن , دفتر اسنادرسمی , امضای دیجیتال , ثبت الکترونیکی اسناد