کاربست نظریه انسجام متن در سوره مبارکه حجرات

از جمله مطالعات میان رشته­ای قرآن کریم، مطالعاتی است که در آن با دانش زبان­شناسی نوین به بازشناسی لایه زبانی قرآن کریم پرداخته می­شود. یکی از مباحث زبان شناسی نقش گرا، نظریه انسجام متنی است. این نظریه عواملی که اجزاء تشکیل دهنده متن را به هم مرتبط می سازد و سبب انسجام وهماهنگی آن می شود، بررسی می کند. مقاله حاضر به کاربست این مطالعات بر سوره حجرات با استفاده از روش تحلیلی_توصیفی پرداخته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که ابزارهای آفریننده انسجام متنی در این سوره به سه دسته تقسیم می­شوند: عامل واژگانی، عامل دستوری و عامل پیوندی. مهمترین عامل انسجام بخش در این سوره، عامل واژگانی است، در این میان، واژه «الله» با ۲۷ مرتبه و واژه «رسول» با ۵ بار تکرار نقش اصلی را در سوره دارد. از نتایج این پژوهش می­توان به توسعه روش­های زبان­شناسی در دانش تناسب آیات قرآن، همچنین پاسخ­گویی به شبهات مستشرقان درباره ناسازگاری و چندلایگی متن سوره­های قرآن و همچنین ارائه یک روش در یافتن محور موضوعی سوره­های قرآن کریم اشاره کرد.

Keywords:

سوره شناسی , سوره حجرات , زبان شناسی نقش گرا , انسجام , انسجام متنی , انسجام واژگانی