تطبیق نظریه «دور» شیعه اسماعیلیه بر اشعار ابن هانی اندلسی

ابن­هانی شاعر شیعه مذهب اندلس و مغرب، در ساختار شعری خود و بافت معنایی آن، بسیاری از عقاید اسماعیلیه را وارد کرده و به دفاع از آنها پرداخته است. یکی از این عقاید، نظریه دوره ای بودن تاریخ مقدس دینی است. بر اساس این نظریه، تاریخ بشر از هفت دوره زمانی تشکیل شده و هر «دور» با یک ناطق و وصی و هفت امام شناخته می­شود. ناطقان هفت «دور» به ترتیب عبارتند از؛ حضرت آدم(ع)، نوح(ع)، ابراهیم(ع)، موسی(ع)، عیسی(ع)، و حضرت محمد(ص) و قائم القیامه، هریک دوره زمانی خاصی دارند و از میان شش ناطق نخست اولوالعزم هستند و هرکدام شریعتی آورده­اند که شریعت ناطق پیشین را نسخ می­کند. به آنها اصحاب شرایع می­گویند. ابن­هانی در دیوان اشعار خود این نظریه را به این شکل مطرح می­کند که معزلدین الله- خلیفه فاطمی- ادامه دهنده راه انبیای گذشته و وظیفه تاویلی بر عهده او است. از دیگر فروعات نظریه ««دور»» که در اشعار ابن هانی مطرح شده، بحث مربوط به عهد، وصی، امامت است.

Keywords:

شیعه , ابن هانی , نظریه «دور» , اسماعیلیه