مطالعه تاثیر روش های مختلف خشک کردن و نوع حلال بر سینتیک استخراج ترکیبات فنولی از غلاف نخود فرنگی و بررسی فعالیت ضد رادیکالی آن

زمینه مطالعاتی: استخراج ترکیبات فنولی از منابع ارزان قیمت خصوصا محصولات جانبی و ضایعات صنایع فرآوری مواد غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف: این پژوهش به منظور بررسی تاثیر روش­های مختلف خشک کردن و نوع حلال بر سینتیک استخراج ترکیبات فنولی از غلاف نخود فرنگی انجام شد. روش کار: غلاف نخود فرنگی به روش­های خشک کردن در سایه، هوای داغ (ºC۵۰ و۷۰) و انجمادی خشک شد و ترکیبات فنولی به­روش غرقابی با استفاده از حلال­های آب، استون، اتانول و هگزان استخراج گردید. از شناساگر فولین – سیکالتیو برای اندازه گیری محتوای ترکیبات فنولی کل و از روش­های مهار رادیکال­های آزاد ۱،۱- دی­فنیل- ۲- پیکریل هیدرازیل (DPPH) و هیدروژن پراکسید برای ارزیابی فعالیت ضد رادیکالی استفاده شد. سینتیک استخراج ترکیبات فنولی غلاف نخود فرنگی با استفاده از مدل­های سینتیکی قابل برازش مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج: روش خشک کردن و نوع حلال تاثیر بسزایی بر میزان استخراج ترکیبات فنولی داشت. داده­های آزمایشگاهی با در نظر گرفتن حداکثر ضریب همبستگی، حداقل ریشه میانگین مربعات خطا و مدول میانگین انحراف نسبی به خوبی با مدل پلگ برازش شدند. مقدار ترکیبات فنولی در دامنه ۴۴/۱۴-۲۲/۰ میلی­گرم معادل اسید گالیک بر گرم عصاره به­دست آمد. بر اساس مدل پلگ، کمترین مقدار ثابت سرعت پلگ برای نمونه­های خشک شده به روش انجمادی و استفاده از اتانول به­دست آمد که نشان­گر سرعت بالاتر انتقال جرم است. حداکثر فعالیت ضد رادیکالی عصاره­های فنولی غلاف نخود فرنگی معادل ۴۸/۸۵% برای مهار رادیکال­های آزاد DPPH و ۵۱/۱۴% برای هیدروژن پراکسید بود. رابطه خطی با ضریب همبستگی بالا (۸۰/۰-۷۰/۰) بین محتوای فنولی کل و فعالیت مهار کنندگی رادیکال­های آزاد به­دست آمد. نتیجه­گیری نهایی: غلاف نخود فرنگی را می­توان به عنوان یک منبع ارزان قیمت برای استحصال ترکیبات فنولی به منظور استفاده در صنایع غذایی و دارویی معرفی نمود. روش آماده سازی و نوع حلال تاثیر چشمگیری بر استخراج ترکیبات فنولی غلاف نخود فرنگی دارند. از مدل پلگ می­توان برای بررسی سینتیک انتقال جرم حین فرایند استخراج ترکیبات فنولی استفاده نمود.

Keywords:

استخراج , ترکیبات فنولی , سینتیک انتقال جرم , غلاف نخود فرنگی , فعالیت ضد رادیکالی