واکاوی تغییرات فضایی دمای کمینه حوضه های شرق ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا

تغییرات دما یکی از مهمترین مسایل زندگی بشر طی سالهای اخیر می باشد و به عنوان مهمترین نمود تغییر اقلیم در قرن حاضر شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات دمای کمینه حوضه های شرقی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا شکل گرفته است. در این راستا از داده های ماهانه دمای کمینه ایستگاه های مشهد، سرخس، بیرجند، زابل، زاهدان و سراوان و داده های ۱۴ الگوی پیوند از دور تغییرات دمای سطح دریا طی دوره آماری ۲۰۱۹-۱۹۸۷ استفاده شد. در ابتدا تغییرات دمای کمینه با استفاده از روش های نوین آمار فضایی و تحلیل لکه های داغ مورد بررسی قرار گرفت. سپس در ادامه ارتباط سنجی بین متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی بررسی شد. نتایج حاصل بیانگر آن است که در تمام ماه ها لکه های داغ در مناطق جنوبی و شرقی حوضه و لکه های سرد در مناطق شمالی و غربی حوضه مشاهده شده است. لکه های داغ و سرد در ماه مه بیش از سایر ماه ها مشاهده شده و ۸۷/۳۱ درصد از مساحت حوضه مورد مطالعه را لکه های داغ و ۵۸/۳۲ درصد آن را لکه های سرد پوشش داده است. همبستگی پارامترهای موردمطالعه نیز نشان داد از نظر زمانی الگوهای پیوند از دور با دمای کمینه ماه ژانویه بیش از سایر ماه ها همبستگی نشان داده است. در مقابل در ماه های ژوئن و نوامبر هیچ همبستگی وجود نداشته است. 

Keywords:

الگوهای پیوند از دور , دما , لکه های داغ , همبستگی , حوضه شرق ایران