بررسی آلودگی نیتراتی آب زیرزمینی ناحیه جنوب شرق شهر اصفهان

با توجه به افزایش جمعیت جهان و نیاز به غذای بیشتر، نبودن زمین حاصلخیزکافی و محدود بودن سطح زیر کشت، نظر متخصصان به سمت افزایش کمی وکیفی در تولید محصولات کشاورزی جلب شده است. بنابراین مصرف کودهای نیتروژنی از جایگاه خاصی برخوردار است. افزایش غلظت یون نیترات در محلول خاک و سپس آبشویی آن به سمت سفره های آب زیر زمینی سبب افزایش غلظت نیترات در آب شده و می تواند مشکلات فراوان بهداشتی و بوم شناختی ایجاد کند. این پژوهش با هدف تعیین میزان آلودگی نیتراتی آب زیرزمینی ناحیه شرق شهراصفهان صورت گرفت. در این تحقیق، از۸۰ چاه در حال استفاده منطقه (طی دو مرحله در سال۱۳۸۱ با فاصله زمانی شش ماه) نمونه برداری و با استفاده از الکترود مخصوص(روش یون– گزین)، میزان نیترات آب تعیین و چگونگی تغییرات غلظت نیترات در هر مرحله از نمونه برداری با استفاده از نرم ا فزار سورفر، ویرایش هفتم ترسیم شد. در نهایت غلظت نیترات در نقاط مورد مطالعه با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست امریکا مقایسه شد. نتایج نشان می دهد که دربرخی از نقاط، به خصوص در جنوب شرقی منطقه، غلظت نیترات در مقایسه با استانداردهای جهان بالاست. حداکثر غلظت نیترات درمرحله اول و دوم نمونه برداری به ترتیب ۱/۱۸۹و۳/۲۴۸ میلی گرم در لیتر بوده است. در نمونه برداری اول۸۰ درصد و در نمونه برداری دوم ۹۰ درصد از چاهها، دارای غلظت نیترات بیش از حد مجاز (۴۵ میلی گرم در لیتر) بوده اند. میانگین غلظت نیترات در نمونه برداری اول و دوم به ترتیب ۹/۷۶ و۱/۹۳ میلی گرم در لیتر اندازه گیری شد که در ارتباط با تراکم کشاورزی در این مناطق و مصرف بی رویه کودهای ازته (نیتروژنی) است. بنابراین باید در رابطه با مصرف کودهای شیمیایی، مدیریت صحیح و کنترل علمی و عملی صورت پذیرد تا بدین وسیله از افزایش غیر مجاز غلظت این یون در خاک و حرکت آن به طرف سفره آبهای زیرزمینی، که در نهایت آلودگی آبها را به همراه دارد، جلوگیری شود.

Keywords:

آبشویی نیترات , آلودگی نیتراتی , کودهای ازته , کودهای نیتروژنی , منابع آب زیر زمینی , ناحیه شرق شهر اصفهان , نرم افزار سورفر