تعیین منشاء هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای (PAHs) در منطقه خور موسی با استفاده از نسبت های مولکولی

هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) ممکن است منشاء طبیعی داشته باشند، اما منبع اصلی ورود این آلاینده ها به محیط، فعالیت های انسانی است. منابع غیرطبیعی ورود این هیدروکربن ها شامل منشاء پیرولیتیک و پتروژنیک است. ورود مستقیم نفت خام و تصفیه شده که منابع پتروژنیک را شامل می شوند، اغلب دارای ترکیبات PAHs با وزن مولکولی کم بوده و احتراق سوخت های فسیلی که منابع پیرولیتیک را شامل می شوند، اغلب دارای ترکیبات PAHs با وزن مولکولی زیاد هستند. برای تعیین منابع واردکننده این مواد به محیط، از محاسبه نسبت های مولکولی استفاده می شود. در این تحقیق، نسبت ترکیبات با وزن مولکولی پایین به ترکیبات با وزن مولکولی بالا (LMW/HMW)، فنانترن به آنتراسن (Phe/Ant)، فلورانتن به پایرن (Fla/Pyr) و کرایزن به بنزو (a) آنتراسن (Chr/BaA) بررسی شد. بدین منظور در منطقه خور موسی در خلیج فارس، سه ایستگاه به نامهای خور جعفری، خور غنام و خور احمدی انتخاب شد و در پاییز ۸۸، نمونه برداری از آب، فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون، ماهی بیاح و ماهی شانک زردباله در هر ایستگاه انجام شد. نمونه ها با دستگاه کروماتوگرافی با بازده بالا (HPLC) مجهز به دتکتور UVتجزیه و تحلیل شده و غلظت ۱۶ ترکیب از هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای در آنها محاسبه شد. نتایج نشان داد که ترکیبات PAHs موجود در منطقه، هر دو منشاء پیرولیتیک و پتروژنیک را دارند که البته چیرگی با منشاء پیرولیتیک بود و علی رغم وجود ترکیبات نفتی، احتراق سوخت های فسیلی سهم بیشتری در ورود PAHs به خور موسی دارند.

Keywords:

خور موسی , منشاء , نسبت مولکولی , هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای