ارزیابی کیفیت بصری فضاهای آموزشی بر اساس ترجیحات استفاده کنندگان (مطالعه موردی: دانشگاه سیستان و بلوچستان)

امروزه هدف از ارزیابی کیفیت بصری منظر، تعیین و مشخص کردن شاخص ها و معیارهایی است که از طریق آنها بتوان مناظر را حفاظت، احیا، و یا بازسازی کرد. در واقع از این طریق می توان مناظری را که از لحاظ زیبایی شناختی مناسب هستند، حفظ کرده و در صورت لزوم مناظری را ترمیم و احیاء کرد. تجزیه و تحلیل روابط میان کیفیت بصری و ویژگی های ساختاری منظر روشی موثر در انجام تحقیقات ادراکی است. به طور کلی مطالعاتی که بر پایه معیارهای زیبایی شناختی در منظر انجام می گیرد، در پی تعیین زیبایی یا تعالی آن نیستند بلکه در جست و جوی استخراج ترجیحات زیبایی استفاده کنندگان از منظر هستند. این مطالعات با دو رویکرد صورت می گیرد. در رویکرد اول مطالعه بر پایه عوامل قابل اندازه گیری عینی و بررسی ارتباطات متقابل میان آنها و در رویکرد دوم مطالعه بر پایه شناخت عوامل ادراکی مشاهده گران (استفاده گنندکان) صورت می گیرد. در این تحقیق، رویکرد دوم مورد مطالعه قرار می گیرد و قصد دارد با رویکرد برنامه ریزی و طراحی مشارکتی به توصیه راهبردها و راهکارهایی برای ارتقای کیفیت بصری منظر دانشگاه سیستان و بلوچستان دست یابد. بدین منظور با رویکردی ذهنی به زیبایی شناسی منظر برای ارزیابی کیفیت بصری و ارتباط آن با جنبه های ادراکی منظر براساس ترجیحات استفاده کنندگان پرداخته شده است. برای تعیین معیار هایی که استفاده کنندگان در ارزیابی زیبایی، یا نازیبایی منظر مد نظر قرار می دهند، ضمن تهیه پرسشنامه، از روش طبقه بندی کیفیت بصری (Q-sort) استفاده شده است. در انتها پیشنهادها و راهبردهایی به منظور ارتقای، ساماندهی و بهتر کردن منظر محوطه دانشگاه ارائه شده است.

Keywords:

landscape aesthetic , Landscape Perception , Quality Sort Method , Users Preferences Approach , Visual Quality Evaluation