کاربرد مدل TOPSIS در مکان گزینی واحدهای بازیافت کاغذ در محیط GIS (مطالعه موردی: استان فارس)

امروزه در کشور، روزانه ده ها هزار تن زباله که درصد بالایی از آن ها بازیافتی و قابل تبدیل به کودند و هزاران تن پلاستیک، کاغذ و کارتن را دربر دارند به خاک سپرده یا در حوالی شهرها پراکنده می شوند. ضایعات کاغذ در کشور، بعد از مواد فسادپذیر، از مهم ترین اجزای تشکیل دهنده ضایعات شهری به شمار می روند. با توجه به برآوردهای گزارش شده، ضایعات کاغذ و مقوا به طور متوسط ۳۵/۶ درصد از ترکیب پسماندهای شهری استان فارس را شامل می شوند که این نسبت در شهرهای شیراز، فیروزآباد، جهرم و فسا به ترتیب معادل ۳۸/۵، ۹۵/۹، ۰۲/۱۳ و ۱۲/۹ درصد است. بر همین اساس، سرمایه گذاری در ایجاد واحدهای بازیافت کاغذ و به تبع آن تعیین مکان های مناسب برای استقرار این واحدها را می توان از مراحل حساس سیستم مدیریت پسماندهای شهری در فاز بازیافت تلقی کرد. فرایند تعیین سطح مطلوبیت مکانی برای استقرار واحدهای بازیافت کاغذ، مستلزم در نظر گرفتن متغیرهای متعددی است. بر همین اساس، با توجه به ماهیت چندمعیاری مسئله، در مقاله حاضر، سعی شده است با انتخاب استان فارس به منزله مطالعه موردی، کاربرد مدل TOPSIS در حکم یکی از فنون تحلیل چند معیاری در یک زمینه تجربی از موضوع تحقیق به آزمون گذاشته و خروجی حاصل در قالب نقشه درجه بندی شده از مطلوبیت مکانی، ارائه شود. برای مستندسازی اعتبار پیکسل های اولویت دار در خروجی حاصل از مدل، لازم است وضعیت پیکسل به لحاظ تک تک معیارها ارزیابی و مشخص شود که وضعیت مطلوبیت به تفکیک معیارها به چه ترتیبی است. برای مثال، بررسی موردی نمونه ای از پیکسل اولویت دار به لحاظ مطلوبیت مکانی نشان داد که این پیکسل، در ۸ مورد از معیارهای مورد بررسی در دامنه نمرات ۲۵۵/۰ حائز نمره ۲۳۰ و بالاتر شده است.

Keywords:

Fars province , Locating , Multi-criteria evaluation , Municipal solid waste , paper recovery