بررسی ترجیحات استفاده کنندگان بر پایه ارزیابی کیفیت بصری (مطالعه موردی: پارک جنگلی شهری ملت زاهدان)

پارک های جنگلی شهری اغلب با دارا بودن زمینه های لازم برای گذراندن اوقات فراغت در فضاهای طبیعی و برانگیخته کردن احساساتی مانند پیوند با طبیعت، بازگشت به خویشتن، شادی و خوشحالی و رهایی از زندگی روزمره، از مهم ترین منابع تامین نیازهای تفرجی شهرنشینان به شمار می روند. بنابراین، مهم ترین وظیفه طراحان و مدیران پارک های جنگلی را می توان حفاظت و ساماندهی منابع و ارزش های گوناگون این نوع پارک ها دانست. منظر این گونه پارک ها نیز به علت تاثیرات فراوانی که در روح و روان استفاده کنندگان می گذارد، یکی از منابع کلیدی و ارزشمند در این گونه پارک ها محسوب می شود که باید در طراحی و ساماندهی منظر به آن توجه شود. هدف از ارزیابی کیفیت بصری منظر، تعیین و مشخص کردن شاخص ها و معیارهایی است که از طریق آن ها بتوان مناظر را حفاظت، احیا یا بازسازی کرد. در واقع از این طریق می توان مناظری را که از لحاظ زیبایی شناختی مناسب اند، حفظ و در صورت لزوم ترمیم و احیا کرد. این تحقیق قصد دارد با رویکرد برنامه ریزی و ارزیابی بصری به توصیه راهبردها و راهکارهایی برای ارتقای کیفیت بصری منظر پارک جنگلی دست کاشت ملت زاهدان دست یابد. بدین منظور با رویکرد ذهنی به زیبایی شناسی منظر برای ارزیابی کیفیت بصری و ارتباط آن با جنبه های ادراکی منظر براساس ترجیحات استفاده کنندگان پرداخته شده است. برای تعیین معیار هایی که استفاده کنندگان در ارزیابی زیبایی یا نازیبایی منظر مدنظر قرار می دهند، ضمن انجام مصاحبه، از روش طبقه بندی کیفیت بصری (Q-sort) استفاده شده است. در انتها، پیشنهادها و راهبردهایی به منظور ارتقا، ساماندهی و بهترکردن منظر محوطه این پارک جنگلی ارائه شده است.

Keywords:

landscape aesthetic , urban forest park , users preferences , visual evaluation