فرایند های ژئوشیمیائی موثر در شیمی آب زیرزمینی در سازند کربناته خوش ییلاق، شمال ایران

در این مقاله خصوصیات شیمیایی منابع آب سازند کربناته خوش ییلاق در استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. از نتایج آزمایشات فیزیکی و شیمیایی مربوط به ۲۰ دهنه چشمه استفاده گردیده است. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و یونهای اصلی مورد سنجش قرار گرفته اند. روشهای نمودارهای ترکیبی، نمایه های اشباع و آنالیزهای چند متغیره در ارزیابی پارامترهای کیفی استفاده شده است. فراوانی نسبی یون های اصلی Ca۲+>Mg۲+>Na++K+ و HCO۳->Cl->SO۴۲- است. تغییرات TDS و EC به ترتیب ۲۲۰ الی ۷۰۶ میلی گرم برلیتر و ۱۵۱.۹ الی ۳۵۳ میکرومهوس برسانتی متر می باشد. تحلیل خوشه ای بر اساس غلظت یونهای اصلی آب چشمه ها را در ۳ گروه متفاوت قرار داد. تحلیل عوامل کنترل کننده کیفیت آب نشان داد عامل اصلی واکنش سنگ-آب است. با توجه به نمودار گیبس انحلال سنگ های کربناته اثر غالب را بر هیدروشیمی آب دارد و هوازدگی سنگ های سیلیکاته نقش به مراتب کم تری را دارد. جنس غالب کانی های تجزیه شده براساس شیمی آب دولومیت می باشد. نمایه های اشباع کلسیت، دولومیت و ژیپس نشان می دهند که آب زیرزمینی به تکامل شیمیایی نرسیده است. واکنش های تبادل یونی هم در جهت مثبت و هم در جهت منفی روی می دهند و فرآیند تبادلات آنیون-کاتیون یک فرآیند مهم ژئوشیمیایی در کنترل شیمی آب منطقه مورد مطالعه است.

Keywords:

Saturation index , Multivariate analysis , Carbonate Spring , Khosh_Yailagh , Hydrogeochemistry