بررسی جایگاه و تاثیرات اجتماعی-فرهنگی البسه در عصر مغول (با تاکید بر متون ادب فارسی)

پوشاک از نمودهای فرهنگی در زندگی انسان است که در ادوار گوناگون تاریخ با توجه به نیازهای بشر، بروز حوادث مختلف و تسلط اقوام گوناگون بر یکدیگر، ثابت نمانده و دچار دگرگونی هایی شده است؛ لذا از کارکرد اصلی و ابتدایی خود فاصله گرفته و به عنوان عاملی در نشان دادن جایگاه اجتماعی و فرهنگی افراد در جامعه تبدیل شده که تاثیرات عمده ای در شکل گیری صحیح روابط و تعاملات افراد با یکدیگر را ایجاد نموده. این پژوهش که محدوده زمانی دوره مغول در ایران، یعنی از حمله مغول تا انقراض نهایی ایلخانان (۷۵۶ - ۶۱۶ ه.ق) را در برمی گیرد به روش توصیفی-تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای و تاکید بر کتب ادب فارسی که در آن زمان و یا کمی بعد نگاشته شده؛ برآن است تا از زندگی روزمره مردم، طبقات اجتماعی و اثرگذاری فرهنگ مغول بر نحوه پوشش ایرانیان، تصویری روشن تهیه نماید. تبیین حضور اقشار خاص جامعه از جمله صوفیه و نیز بررسی میزان آزادی حضور زن در اجتماع، از دیگر اهداف آن می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که تفاوت اصلی در پوشش به جنسیت فرد بستگی دارد و ویژگی های فرهنگی و اجتماعی مردم عادی و نیز صاحب منصبان در پوشش ظاهری آنان نمود بارزی داشته؛ از سلطنت غازان به بعد شاهد نفوذ مجدد فرهنگ ایرانی اسلامی در پس زمینه زندگی مردم عادی و مقامات دولتی هستیم. پوشاک مغولان تا قبل از این دوره بسیار شبیه به هم بود و حتی در بسیاری اوقات بین پوشاک زن و مرد تفاوت چندانی دیده نمی شد. تمایز در جنس، رنگ و نیز نوع جامه، مهم ترین کارکرد اجتماعی است که پوشش در آن دوره برعهده داشته.

Keywords:

تاثیرات اجتماعی-فرهنگی , مغول ها , کتب ادب فارسی , طبقات اجتماعی , زنان