پیش بایست ها، تسهیل کننده ها و موانع مشارکت فعال دانشگاهی دانشجویان در آموزش عالی کشاورزی ایران: مطالعه کیفی

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی پیش­بایست­ها، تسهیل­کننده­ها و موانع مشارکت فعال دانشگاهی  دانشجویان در آموزش عالی کشاورزی ایران بود.روش پژوهش: این پژوهش دارای رویکرد کیفی بوده که به روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت­کنندگان در این مطالعه شامل ۱۶ مدیر دانشگاهی و عضو هیئت علمی و ۲۲ دانشجوی سال­های سوم و چهارم مقطع کارشناسی پردیس کشاورزی و منابع­طبیعی دانشگاه تهران، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و دانشکده کشاورزی و منابع­طبیعی دانشگاه گنبدکاووس بودند که براساس نمونه­گیری مبتنی بر هدف با حداکثر تنوع انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق نیمه­ساختاریافته­ بود و تحلیل داده­ها براساس راهبرد هفت­مرحله­ای کلایزی انجام شد.یافته ها: تحلیل یادداشت­های حاصل از مصاحبه به شناسایی ۱۸۲ گزاره مفهومی منجر شد. یافته­ها مشتمل بر شش فرا­مضمون مربوط به پیش­بایست­های مشارکت فعال شامل خط­مشی­گذاری دانشجو­محور، امکانات فیزیکی، نظارت و مدیریت کارآمد، ویژگی­های فردی، شهروندی فعال و فرهنگ­سازی؛ شش فرا­مضمون مربوط به تسهیل­کننده­ها شامل سیستم مالی، سیستم اجرایی پویا، عوامل شناختی، نظام ارزیابی، نظام اطلاعات و ارتباطات؛ و پنج فرا­مضمون مربوط به موانع مشارکت فعال دانشجویان شامل موانع فردی، ساختاری/آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی طبقه­بندی شدند.نتیجه گیری: براساس نتایج، الگوی مبتنی بر پیش­بایست­ها، تسهیل­کننده­ها و موانع مشارکت فعال دانشجویان در دانشگاه می­تواند راهگشای برنامه­ریزان دانشگاه در جهت جلب مشارکت بیشتر دانشجویان در فعالیت­های دانشگاهی باشد تا از این طریق در جهت فراهم­سازی پیش­بایست­ها، افزایش تسهیل­کننده­ها و رفع موانع موجود گام­های صحیح، سریع، نظام­مند و در عین حال بدون شتاب­زدگی برداشته شود.

Keywords:

دانشجویان کشاورزی , تحلیل محتوا , مطالعه کیفی , مشارکت فعال , یادگیری مشارکتی